Na wstępie należy wskazać, że organ właściwy tak wierzyciela (organ włąściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej) jak i dłużnika (organ właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego) podejmuje na podstawie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów szereg czynności mających na celu wyegzekwowanie od dłużnika należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej, łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Pierwszą czynnością jest przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego, w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego, a także jego stanu zdrowia oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej oraz odebranie oświadczenia majątkowego. Gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z uwagi na brak zatrudnienia to organ właściwy dłużnika zobowiązuje go do zarejestrowania się jako bezrobotny bądź jako poszukujacy pracy oraz informuje urząd pracy o potrzebie jego aktywizacji zawodowej. W sytuacji gdy dłużnik uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego bądź odmawia złożenia oświadczenia majątkowego, zarejestrowania się w urzędzie pracy, odmawia przyjęcia propozycji zatrudnienia to wówczas organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. Gdy decyzja o uznaniu dłużnika za uchylającego się stanie się ostateczna to wówczas organ właściwy dłużnika składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 kodeksu karnego oraz gdy dłużnik posiada pojazd, kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika. Można nadmienić, że decyzji o uznaniu dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się gdy przez okres ostatnich 6 miesięcy dłużnik wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów. Organ właściwy wierzyciela przesyła zaś informację gospodarczą o zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego do biura informacji gospodarczej. Co ważne - dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wyskości świadczeń wypłąconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej. Należności te podlegają ściągnięciu wraz z odsetkami w drodze egzekucji sądowej. Działania organów niejako wspomagają komorników i służą przede wszystkim pozyskaniu informacji mających wpływ na skuteczność egzekucji, a w przypadku gdy osoba zobowiązana do alimentacji nie wypełnia swoich obowiązków z powodu braku zatrudnienia - działania te służą aktywizacji zawodowej dłużnika. Daleko idące sankcje dotyczą dłużników którzy uniemożliwiają przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego bądź odmowy przyjęcia oferty pracy. W takich przypadkach kieruje się wniosek o ściganie za przestępstwo uchylania się od alimentacji. Powyższe działania stanowią instrument mobilizacji dłużnika do wywiązywania się przez niego ze swojego obowiązku alimentacyjnego. Nadmienić należ, że egzekucja świadczeń alimentacyjnych została potraktowana w ustawie (k.p.c.) w sposób szczególny tj. w sposób zminimalizowania obowiązków wierzycieli w takim postępowaniu a przerzuceniu na sądy i komorników obowiązku działania z urzędu. Takie rozwiązania mają służyć przeprowadzeniu sprawnej i skutecznej egzekucji. Zasadą jest dążenie do wyegzekwowania całego długi wraz z odsetkami. Zobowiązanie dłużnika wygasa dopiero z chwilą jego śmierci. ustawo o funduszu alimentacyjnym przewiduje także możliwość zastosowania ulg t. umorzenia należności, odroczenia terminu płatności albo rozłożenia na raty. Z powyższego wynika, że organ włąściwy wierzyciela podejmuje samodzielnie działania wobec dłużnika alimentacyjnego. Działania takie może podjąć także na wniosek osoby uprawnionej. Działania z ustawy o funduszu alimentacyjnym, egzekucja sądowa oraz sprawa karna toczą się osobno według stosownych przepisów regulujących te postępowania.