Łukasz Obrał   Radca prawny  (Od 2015)  

AD METAM Łukasz Obrał Radca Prawny

Kraków

 Email

Wniosek o ubezwłasnowolnienie może być złożony bez zaświadczenia lekarskiego, ale wówczas należy w nim wskazać, że złożenie opinii lekarskiej lub zaświadczenia nie było możliwe. Art. 552 § 2 kpc stanowi, że sąd odrzuca wniosek o ubezwłasnowolnienie, jeżeli treść wniosku lub dołączone do wniosku dokumenty nie uprawdopodobniają istnienia choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub występowania innego rodzaju zaburzeń psychicznych osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie albo w razie niezłożenia żądanego świadectwa, opinii lub zaświadczenia, chyba że złożenie takich dokumentów nie jest możliwe. Oczywiście powinno się we wniosku wskazać te zachowania, które świadczą, że osoba z powodu stanu zdrowia psychicznego nie jest w stanie pokierować swoim postępowaniem (taka jest przesłanka ubezwłasnowolnienia całkowitego) lub jest w stanie ale wymaga pomocy w prowadzeniu swoich spraw (ubezwłasnowolnienie częściowe) a także dołączyć posiadaną dokumentację medyczną. Inną sprawą jest wniosek o przymusowe leczenie psychiatryczne. Tu istnieje przepis który wskazuje, że do wniosku powinno być dołączone świadectwo lekarza psychiatry szczegółowo uzasadniające potrzebę leczenia wydane nie później licząc wstecz niż 14 dni od daty złożenia wniosku. Istnieje możliwość, że bez tego zaświadczenia sąd nie odrzuci wniosku lecz zarządzi poddanie osoby badaniu lekarskiemu (które może być przeprowadzone przymusowo).

Hoa Dessoulavy-Śliwińska   Adwokat  (Od 2012)  

THE N.E.W.S. Law Center Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych

Kazachska 1/89, 02-999 Warszawa

 Email

Dzień dobry, leczenie wbrew woli osoby chorej psychicznie jest ostatecznością, jednak w praktyce często zdarza się, że okazuje się koniecznością. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego przewiduje możliwość starania się o leczenie bez zgody osoby chorej, na wniosek osoby uprawnionej. Przepisem, który zakreśla prawa rodziny do starania się o leczenie osoby bliskiej chorej psychicznie w trybie wnioskowym jest art. 29 i 30 wskazanej ustawy. Zgodnie z art. 29 ust. 1 do szpitala psychiatrycznego może być również przyjęta, bez zgody wymaganej w art. 22, osoba chora psychicznie: 1) której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu jej zdrowia psychicznego, bądź 2) która jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia. 2. O potrzebie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osoby, o której mowa w ust. 1, bez jej zgody, orzeka sąd opiekuńczy miejsca zamieszkania tej osoby - na wniosek jej małżonka, krewnych w linii prostej, rodzeństwa, jej przedstawiciela ustawowego lub osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę. Przepis ten wskazuje istotne warunki takiej hospitalizacji, tj. niezdolność do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, przez co należy rozumieć niesamodzielność, niezdolność do pracy skutkującą utratą materialnych podstaw życiowych itp. Określenie znaczne pogorszenie stanu zdrowia wskazuje na konieczność zaistnienia poważnych objawów i zachowań chorobowych. Co do zasady dołączenie do wniosku opinii lekarza psychiatry o stanie zdrowia osoby chorej jest jednym z wymogów i jest konieczne, a brak takiej opinii powoduje zwrot wniosku. Jednak w jednym przypadku mimo niezałączenia orzeczenia lekarskiego przepisy pozwalają rodzinie złożyć wniosek o wydanie orzeczenia sądowego o leczeniu także bez opinii lekarza psychiatry. Zgodnie z art. 30 ust. 3 ma to miejsce wówczas, gdy treść wniosku lub załączone do wniosku dokumenty uprawdopodabniają zasadność przyjęcia do szpitala psychiatrycznego, a złożenie przez wnioskodawcę orzeczenia lekarskiego nie jest możliwe m. in. np. z uwagi na opisaną w pytaniu sytuację, że osoba chora psychicznie, mimo prośby wnioskodawcy, nie chce dobrowolnie udać się do lekarza psychiatry i poddać badaniu. Sąd w takiej sytuacji nie zwraca wniosku, lecz zarządza poddanie osoby, której wniosek dotyczy, odpowiedniemu badaniu. Możliwa jest jednak sytuacja, iż osoba, której wniosek dotyczy, mimo że sąd zarządził poddanie się przez nią odpowiedniemu badaniu, w dalszym ciągu odmawia poddania się badaniu. Sytuacje te mogą w praktyce być dość częste. Wówczas przedmiotowe badanie może być przeprowadzone bez jej zgody. Będą miały tutaj odpowiednie zastosowanie rozwiązania wynikające z treści przepisu art. 21 regulującego kwestię dotyczącą badania bez zgody pacjenta.