Szanowny Panie, z przedstawionego przez Pana stanu faktycznego zasadniczą kwestią jest określenie, na podstawie jakiej umowy zatrudniony był Pański szwagier, tj. czy była to umowa o pracę, umowa zlecenie, czy umowa o dzieło. W treści przedstawionego stanu faktycznego posługuje się Pan terminem pracodawca, a więc wnioskuję, że chodziło w tym wypadku o umowę o pracę. Bardzo istotne jest również określenie, które prawo jest właściwe dla oceny umowy o pracę zawartej z Pańskim szwagrem, czy prawo polskie, prawo czeskie lub prawo niemieckie. Pomocne w tym celu będzie rozporządzenie parlamentu europejskiego i rady (we) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I), albowiem zgodnie z art. 8 ww. aktu prawnego indywidualna umowa o pracę podlega prawu wybranemu przez strony zgodnie z art. 3, który z kolei wskazuje, iż umowa podlega prawu wybranemu przez strony (stąd też bardzo istotna jest treść tej umowy). Nadmieniam jednak, iż taki wybór prawa nie może prowadzić do pozbawienia pracownika ochrony przyznanej mu na podstawie przepisów, których nie można wyłączyć w drodze umowy, na mocy prawa, jakie, w przypadku braku wyboru, byłoby właściwe zgodnie z brzmieniem art. 8 ust. 2, 3 i 4 ww. aktu prawnego. Zatem we wspomnianym przypadku podstawą byłoby przeanalizowanie zapisów umowy zawartej z Pańskim szwagrem, przede wszystkim pod kątem prawa właściwego dla tej umowy, gdyż może się okazać, iż zastosowanie będą miały przepisy obowiązujące np. w Niemczech czy Czechach. Odpowiadając na Pańskie pytanie (przy założeniu, że w sprawie właściwe byłyby przepisy kodeksu pracy) to co do zasady kodeks pracy chroni pracowników przed wypowiedzeniem umowy o pracę w czasie ich usprawiedliwionej nieobecności w pracy, czyli m.in. w okresie choroby. Ochrona ta nie jest jednak bezwzględna i nieograniczona.Pracodawca może np. rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa: dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy, dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową lub też w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione powyżej, trwającej dłużej niż 1 miesiąc. Stanowi o tym art. 53 § 1 kodeksu pracy. Stąd też, przy spełnieniu określonych przesłanek pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę pracownikowi w trakcie choroby. Jeżeli chodzi o podjęcie kroków prawnych to należy mieć na uwadze, iż w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę Pańskiemu szwagrowi przysługiwałoby roszczenie w przedmiocie przywrócenia pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo roszczenie o odszkodowanie (art. 47 kodeksu pracy) z tymże, co do zasady odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę (art. 264 § 1 kodeksu pracy), stąd też przy podjęciu tych kroków prawnych należałoby rozważyć, czy zostanie zachowany termin. Nadmieniam, iż w niektórych przypadkach termin ten może zostać przywrócony przez sąd. Co do ubezpieczenia, to obowiązek zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego ciąży na pracodawcy. W przypadku, gdy pracodawca nie wywiąże się z tego obowiązku, grozi mu m. in. wpis do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych, a nawet odpowiedzialność karna. W taki przypadku mogliby Państwo powiadomić właściwe organy (tj. Państwową Inspekcję Pracy lub też w zależności od okoliczności jej odpowiednika w Niemczech lub Czechach) o zaniechaniu ubezpieczenia pracownika.Ponadto istotne jest, aby Pański szwagier nadal podlegał ubezpieczeniu, aby nie musiał wykładać ewentualnych kosztów dalszego leczenia.