Dzień dobry, przyczyny odwołania darowizny zostały uregulowane w Kodeksie Cywilnym. Zgodnie z art. 896 Kodeksu Cywilnego darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze niewykonaną, jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Natomiast zgodnie z art. 898 § 1 Kodeksu Cywilnego darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach (sygn. akt I ACa 1208/16) z dnia 27 kwietnia 2017 roku pojęcie rażącej niewdzięczności ma charakter klauzuli generalnej. Sposób rozumienia "niewdzięczności" jako przesłanki zastosowania art. 898 § 1 Kodeksu Cywilnego koresponduje z potocznym znaczeniem tego słowa. W potocznym języku "niewdzięczność" jest rozumiana jako "brak poczucia do jakichkolwiek zobowiązań moralnych względem osób, które udzieliły pomocy lub w inny sposób okazały dobro". Ocena, czy niewdzięczność okazywana przez obdarowanego ma charakter kwalifikowany, czyli jest rażąca, powinna być dokonywana z uwzględnieniem zobiektywizowanych kryteriów. Przy dokonywaniu takiej oceny nie można jednak nie uwzględnić charakteru konkretnych relacji między obdarowanym i darczyńcą oraz norm wyznaczających zakres akceptowalnych zachowań zarówno w całym społeczeństwie, jak i w grupie społecznej, do której należy darczyńca. Ocena czy w danej sprawie zachodzą przesłanki do odwołania darowizny wymaga pogłębionej analizy całokształtu okoliczności. Zgodnie z art. 900 Kodeksu Cywilnego oświadczenie o odwołaniu powinno być dokonane w formie pisemnej. Forma ta jest wystarczająca także w przypadku, w którym przedmiotem darowizny była nieruchomość (wyrok SN z dnia 11 października 2002 r., I CKN 1036/00, LEX nr 577426). Najlepiej będzie wskazać w oświadczeniu o odwołaniu darowizny przyczynę odwołania, choć jest to w doktrynie sporne. Oświadczenie wywołuje skutek z chwilą dojścia do obdarowanego w taki sposób, że mógł on zapoznać się z jego treścią. Wywołuje ono skutek obligacyjny, nie powodując powrotnego przejścia własności na darczyńcę. Gdy przedmiotem darowizny była nieruchomość, to powinno nastąpić zwrotne przeniesienie własności w drodze umowy pomiędzy darczyńcą a obdarowanym. Jeżeli obdarowany odmówi zawarcia takiej umowy, to darczyńca powinien wytoczyć powództwo o zobowiązanie obdarowanego do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie przeniesienia własności na rzecz darczyńcy. Prawomocne orzeczenie zapadłe w takiej sprawie zastąpi oświadczenie woli obdarowanego o przeniesieniu własności nieruchomości na darczyńcę (zgodnie z art. 64 Kodeksu Cywilnego w zw. z art. 1047 Kodeksu Postępowania Cywilnego). Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych przy wniesieniu pozwu w sprawach o prawa majątkowe pobiera się opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100 000 zł. Pozdrawiam, radca prawny Angelika Paziewicz-Bącler, e-mail: biuro@foxlegal.pl, www.foxlegal.pl

Witam. Jeśli darowizna została już wykonana czyli dom jest już własnością córki, darowiznę można odwołać z powodu rażącej niewdzięczności córki - należy złożyć córce oświadczenie na piśmie. Następnie córka musi przenieść dom z powrotem na darczyńcę. Jeśli nie będzie chciała tego zrobić, należy wystąpić do sądu z pozwem o złożenie oświadczenia woli przez córkę. Niezbędne jest jednak wystąpienie rażącej niewdzięczności obdarowanego. Jeśli darowizna nie jest jeszcze wykonana, można ją odwołać z powodu negatywnej zmiany sytuacji majątkowej. Ponadto obdarowany powinien dostarczać darczyńcy środków utrzymania - w granicach wzbogacenia będącego skutkiem darowizny - jeśli darczyńca popadł w niedostatek. Jeśli jest potrzeba sporządzenia odpowiednich pism - proszę o kontakt. Z poważaniem, radca prawny Daniel Rybarczyk.