Co ze środkami ochrony roślin w obrocie – nieodnowienie zatwierdzenia substancji czynnej?

Sytuacją bardzo częstą jest nieodnowienie zatwierdzenia substancji czynnej, czyli nieprzedłużenie zgody na stosowanie tej substancji czynnej w środkach ochrony roślin wydawanej w złożonym trybie przez Komisję Europejską. Decyzja ta bardzo często wywiera istotne skutki dla sprzedawców oraz użytkowników środków ochrony roślin, zawierających tę konkretną substancję czynną, które są przygotowane do wprowadzenia lub już wprowadzone do obrotu. Nieodnowienie zatwierdzenia substancji czynnej skutkuje zmianą z urzędu zezwoleń na wprowadzenie tych środków ochrony roślin do obrotu. Zmiany te wynikają m. in. z:

1. artykułu 20 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącego wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylającego dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG („ Rozporządzenie 1107/2009”), który stanowi, że w przypadku gdy przesłanki przemawiające za nieodnawianiem zatwierdzenia nie dotyczą ochrony zdrowia lub środowiska, rozporządzenie wykonawcze Komisji Europejskiej w sprawie nieodnowienia zatwierdzenia danej substancji czynnej przewiduje okres na zużycie zapasów, nieprzekraczający sześciu miesięcy, dla sprzedaży i dystrybucji, a także okres nie dłuższy niż jeden rok dla wyprzedaży, składowania i zużycia istniejących zapasów danych środków ochrony roślin. Okres na zużycie zapasów, dla sprzedaży i dystrybucji, uwzględnia normalny okres stosowania środka ochrony roślin, ale łączny okres na zużycie zapasów nie przekracza 18 miesięcy;
2. artykułu 46 Rozporządzenia 1107/2009 upoważniającego państwo członkowskie do przyznania dodatkowego okresu w celu wyprzedaży, składowania, wprowadzania do obrotu i zużycia istniejących zapasów w przypadku, gdy państwo to wycofuje lub zmienia zezwolenie na wprowadzenie środka ochrony roślin do obrotu lub go nie przedłuża. W przypadku gdy powody wycofania, zmiany lub nieprzedłużenia zezwolenia nie mają związku z ochroną zdrowia ludzi i zwierząt lub środowiska, okres na zużycie zapasów jest ograniczony i nie przekracza sześciu miesięcy dla sprzedaży i dystrybucji oraz dodatkowego okresu, nieprzekraczającego jednego roku, dla wyprzedaży, składowania i zużycia istniejących zapasów danych środków ochrony roślin.

Z uwagi na powyższe, w sytuacji nieodnowienia zatwierdzenia substancji czynnej Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi najczęściej:

1. ustanawia ostatni okres, w którym dany środek ochrony roślin może być wprowadzony do obrotu w Polsce;
2. ustanawia ostatni okres, w którym dany środek ochrony roślin – wprowadzony do obrotu w Polsce w okresie opisanym w pkt 1 powyżej – może być wykorzystany poprzez dystrybucję i sprzedaż na rzecz ostatecznego nabywcy;
3. ustanawia ostatni okres, w którym dany środek ochrony roślin – wprowadzony do obrotu w Polsce w okresie opisanym w pkt 1 powyżej – może być zużyty poprzez unieszkodliwienie, przechowywanie lub zastosowanie;

co jest zgodne z Rozporządzeniem 1107/2009 wyraźnie odróżniającym okresy, w których środek ochrony roślin z niezatwierdzoną substancją czynną:

1. może być wprowadzany do obrotu;
2. może być dystrybuowany na niższych szczeblach handlu;
3. może być składowany i stosowany.

Terminy te powinny być wprost określone w zmienionym z urzędu przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zezwoleniu na wprowadzenie danego środka ochrony roślin do obrotu. Co ważne, w przypadku wycofania zatwierdzenia lub jeżeli zatwierdzenie nie zostaje przedłużone ze względu na bezpośrednie niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzi lub zwierząt lub dla środowiska, dane środki ochrony roślin zostają natychmiast wycofane z obrotu, za co odpowiada posiadacz zezwolenia i jego dystrybutorzy. Nie można zapomnieć, że:

1. na podstawie art. 4 ust. 9 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 – tzw. Rozporządzenie CLP – d ostawcy w łańcuchu dostaw (każdy producent, importer, dalszy użytkownik lub dystrybutor wprowadzający do obrotu substancję w jej postaci własnej lub jako składnik mieszaniny lub też mieszaninę) współpracują, aby spełnić wymagania klasyfikacji, oznakowania i pakowania zawarte w Rozporządzeniu CLP;
2. na podstawie art. 30 ust. 1 oraz ust. 2 Rozporządzenia CLP każdy dostawca zapewnia, by etykieta była aktualizowana bez nieuzasadnionej zwłoki po każdej zmianie klasyfikacji i oznakowania danej substancji lub mieszaniny.

Przepisy te mają zagwarantować, aby w odpowiednim momencie środki ochrony roślin zostały wycofane z obrotu pod groźbą zapłaty opłaty sankcyjnej – warto o tym poczytać: https://kantecki.pl/blog/oplaty-sankcyjne-ustawa-o-srodkach-ochrony-roslin/