Czy komornik ma prawo zająć ulgę "na dzieci", nadpłatę lub zwrot podatku?

Wielu z Państwa zastanawia sią nad tym, czy komornik w ramach egzekucji może zająć ulgę "na dzieci", nadpłątę lub zwrot podatku. Postanowiłem dla Państwa bliżej przyjrzeć się temu zagadnieniu. Budzi ono obecnie mniej wątpliwości, niż kiedyś, jednak prawo podatkowe jest specyficzne, co ma wpływ na charakter "wierzytelności" podatnika do urzędu skarbowego.

Nadpłata podatku lub zwrot podatku

Nie budzi wątpliwości możliwość zajęcia przez komornika nadpłaty lub zwrotu podatku. Zajęcie wierzytelności z tytułu nadpłaty lub zwrotu podatku dotyczy nie tylko nadpłaty lub zwrotu "już ustalonego" (nadpłata w podatku dochodowym od osób prawnych powstaje z reguły z dniem złożenia zeznania rocznego), ale również nadpłat lub zwrotów przyszłych. Bardzo wazne jest tutaj ograniczenie czasowe . Chodzi o nadpłaty lub zwrotu przyszłe powstałe w ciągu jednego roku od dnia zajęcia.

Możemy mieć zatem do czynienia z sytuacją, w której podatnik złożył już zeznania roczne, wykazał w nim nadpłątę, urząd skarbowy nie dokonał jeszcze jej zwrotu (ma na to 3 miesiące), a w tym czasie komornik zajął nadpłatę. Jak ma postąpić urząd skarbowy? Zmuszony jest przekazać nadpłatę komornikowi.

Inaczej jest w sytuacji, gdy podatnik nie ma jeszcze ustalonej nadpłaty lub zwrotu podatku. Wtedy można mówić co najwyżej o "przyszłej" nadpłacie lub zwrocie. W takiej sytuacji urząd skarbowy skada komornikowi oświadczenie o powstaniu u podatnika nadpładty lub zwrotu podatku dopiero po jej powstaniu (wcześniej ona nie istnieje). Tutaj w grę wchodzi wspomniane ograniczenie czasowe (zajęcie obejmuje wierzytelności przyszłe, wynikające z nadpłaty lub zwrotu podatku powstałych w ciągu roku od dnia dokonania zajęcia ).

A co z ulgą "na dzieci"?

Ulga "na dzieci" może być realizowana albo poprzez nadpłatę albo poprzez zwrot niewykorzystanej kwoty ulgi (jest to kwota, której nie udało się odliczyć od podatku z uwagi na niski poziom podatku).

Powstaje zatem pytanie, czy komornik ma prawo zająć wierzytelność podatnika o przekazanie na jego rzecz niewykorzystanej kwoty ulgi? Nie jest ona ani nadpłatą ani zwrotem podatku.

W mojej opinii mamy tutaj do czynienia z pewnym niedopatrzeniem ze strony ustawodawcy ("luka" w prawie). Przychylam się jednak do poglądu, że obecnie nie ma prawnej możliwości zajęcia przez komornika wierzytelnośći podatnika o zwrot niewykorzystanej kwoty ulgi "na dzieci". Gdy komornik takiej czynności dokona, istnieją podstawy do złożenia skargi na czynności komornika. Gdy urząd skarbowy przekaże komornikowi kwotę zwrotu, należy poinfomrować urząd skarbowy, że zrobił to bezpodstawnie, a gdy urząd nadal nie przekaże Państwy kwotu niewykorzystanej ulgi - można złożyć skargę na przewlekłość.

Sytuacja może jednak budzić wątpliwości.