Czy można ogłosić upadłość konsumencką nie mając majątku ani dochodów?

Odpowiedź brzmi: można.  Zainteresowanych szczegółami zapraszam do lektury.

Jaki jest cel upadłości konsumenckiej i o czym to świadczy?

Każdemu postępowaniu ustawodawca nakłada jakiś cel.
Zgodnie z a rt. 2 ustawy Prawo upadłościowe (dalej p.u.):

1. Postępowanie uregulowane ustawą należy prowadzić tak, aby roszczenia wierzycieli mogły zostać zaspokojone w jak najwyższym stopniu, a jeśli racjonalne względy na to pozwolą - dotychczasowe przedsiębiorstwo dłużnika zostało zachowane.

2. Postępowanie uregulowane ustawą wobec osób fizycznych należy prowadzić również tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym.

Wynika z tego, że w przypadku osób fizycznych na pierwszy plan wychodzi zatem nie interes wierzycieli, a  dłużnika. Celem postępowania jest doprowadzenie do oddłużenia osoby fizycznej.

Czy to oznacza, że wszystkie długi konsumenta będą umorzone?

Niekoniecznie. Do umorzenia długów dochodzi w ostateczności . Zawsze w pierwszej kolejności dąży się do tego, aby wierzytelności zostały w jak największym stopniu spłacone przez dłużnika. Odbywa się to „dwutorowo”: poprzez spieniężenie majątku dłużnika przez syndyka, a także ustalenie i realizowanie planu spłaty wierzycieli .

W jaki sposób syndyk likwiduje majątek dłużnika?

Upadłość jest równoznaczna z tym, że cały majątek upadłego wchodzi w skład masy upadłościowej, którą syndyk zaczyna likwidować (czyli sprzedawać). Sprzedaż nie może jednak objąć pewnych przedmiotów, a więc:

- rzeczy osobistych upadłego np. odzieży

Uwaga! T elefon komórkowy uważany jest obecnie za przedmiot osobisty, o ile nie jest to najnowszy i najdroższy model .

- przedmiotów niezbędnych do życia, pracy czy nauki (np. komputera czy laptopa, który służy upadłemu lub jego dzieciom do nauki)

- podstawowego wyposażenia domu np. pralki, lodówki, mebli, garnków, telewizora

- świadczeń pieniężnych wolnych od zajęć np. alimentów , zasiłków, świadczenia 500+ czy wynagrodzenia za pracę w kwocie nieprzekraczającej pensji minimalnej (z wyjątkiem długów alimentacyjnych) .

W przypadku gdy dłużnik nie ma żadnych przedmiotów majątkowych mogących wejść do masy upadłości, postępowanie oddłużeniowe nadal się toczy a jego „finał” zależy od sytuacji życiowej i majątkowej upadłego. Ostateczna decyzja zawsze należy do sądu.

Jakie decyzje może podjąć sąd odnośnie długów upadłego?

Sąd może :

- ustal plan spłaty wierzycieli (art. 369 ust. 1 p.u.)

Jeśli dłużnik ma dochody np. z tytułu pracy, emerytury lub renty, wierzyciele zostaną spłaceni z jego bieżących dochodów według określonego harmonogramu spłat.

- umorz zobowiąza nia dłużnika bez ustalenia planu spłaty wierzycieli (art. 369 ust. 1a p.u.);

Całkowite umorzenie długów możliwe jest tylko w sytuacji, gdy dłużnik jest w sposób oczywisty i trwały pozbawiony możliwości spłaty zobowiązań np. z powodu kalectwa czy przewlekłej choroby.

- warunkow o umorz zobowiąza nia bez ustalenia planu spłaty wierzycieli (art. 369 ust. 2 p. u.)

Długi zostaną umorzone warunkowo na okres do 5 lat jeśli istnieje szansa, że dłużnik odzyska zdolność do spłaty zadłużenia np. wskutek odzyskania zdrowia lub znalezienia pracy (dość częsty przypadek).

Jakie są  koszty postępowania i kto je pokrywa?

Na koszty postępowania upadłościowego składają się:

- opłata sądowa za wniosek o upadłość – aktualnie 30 zł,

- koszty wynagrodzenia syndyka – od 1/4 do dwukrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Aktualnie mogą to więc być koszty od ok. 1300 zł  do (teoretycznie) 11.000 zł netto.


Zgodnie z a rt. 491 ind.7 Prawa upadłościowego:

1. W przypadku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania albo w masie upadłości brak jest płynnych funduszów na ich pokrycie, koszty te pokrywa tymczasowo Skarb Państwa.

Czyli co do zasady to dłużnik ma obowiązek zwrócić koszty postępowania.

Warto jednak zwrócić uwagę, że od decyzji sądu w kwestii planu spłaty zależy też los kosztów postępowania.  Zatem:

- jeśli sąd ustali plan spłaty wierzycieli -  może być on realizowany do 36 miesięcy (w niektórych wypadkach do 84 miesięcy), zatem koszty też będą zwracane na raty,

- jeśli sąd warunkowo umorzy zobowiązania dłużnika bez planu spłaty -  obowiązek zwrotu będzie odroczony do momentu, aż sytuacja finansowa dłużnika ulegnie poprawie

- jeśli sąd umorzy zobowiązania dłużnika bez planu spłaty -  umarza się również pokryte przez Skarb Państwa koszty postępowania upadłościowego.

Mam doświadczenie w reprezentacji Klientów na każdym etapie spraw o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Zachęcam do kontaktu z kancelarią.

r. pr. Małgorzata Połubińska


Kancelaria Radcy Prawnego
Małgorzata Połubińska
ul. Kopernika 13 lok.104
10-510 Olsztyn

e-mail: polubinska.radcaprawny@gmail.com
tel. 664 761 661