Czy spółka jawna jest nadal atrakcyjnym rozwiązaniem?

Choć na czele listy najpopularniejszych spółek w Polsce niepodzielnie rządzi spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to spółka jawna zajmuje trzecie miejsce w zestawieniu funkcjonujących obecnie spółek handlowych. Czy nadal jej założenie jest atrakcyjnym rozwiązaniem? Zapraszam do lektury artykułu.

Spółkę jawną tworzą osoby - wspólnicy, którymi mogą być zarówno osoby fizyczne jak i prawne, których celem jest prowadzenie przedsiębiorstwa. Co istotne, kodeks spółek handlowych nie przewiduje minimalnej kwoty wkładu, koniecznego do rozpoczęcia działalności przez spółkę. Jest to niewątpliwie jedna z zalet spółki jawnej. Umowa spółki jawnej może być zawarta zarówno w formie pisemnej pod rygorem nieważności, jak też przy użyciu wzorca umowy (można ją zawrzeć, wykorzystując system informatyczny S24, https://ekrs.ms.gov.pl/s24/ ).

Minimalna treść umowy spółki jawnej powinna obejmować firmę i siedzibę spółki, określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość, przedmiot działalności spółki oraz czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony. Jak widać kwestie, które musi zawierać umowa nie są zbyt obszerne. Można rozbudować treść umowy spółki jawnej o dodatkowe postanowienia dotyczące np. udziału w zyskach lub stratach spółki, prowadzenia spraw spółki, sposobie podejmowania uchwał w spółce, jak również tego czy spółka ma działać pomimo śmierci lub ogłoszenia upadłości wspólnika bądź pomimo wypowiedzenia umowy przez wspólnika lub jego wierzyciela pomiędzy pozostałymi wspólnikami.

Możliwości modyfikacji umowy spółki jawnej są duże, a ograniczeniem w tej mierze stanowią przepisy kodeksu spółek handlowych.

Jednak spółka jawna ma też swoje wady, które warto wziąć pod uwagę rozważając wybór tej formy spółki handlowej. Pierwszą i wydaje się, że najistotniejszą wadą spółki jawnej jest odpowiedzialność wspólników ich własnym majątkiem, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Chodzi o takie sytuacje, w których majątek spółki okaże się niewystarczający do zaspokojenia roszczeń wierzycieli spółki. Wówczas będą to tego zobowiązani wspólnicy.

Wadą może być również to, że prawa przysługujące określonemu wspólnikowi w spółce mogą być zajęte przez jego wierzyciela (jeżeli w ciągu ostatnich 6 miesięcy przeprowadzono bezskutecznie egzekucję z ruchomości wspólnika, wówczas jego wierzyciel, który na podstawie tytułu egzekucyjnego uzyskał zajęcie roszczeń służących wspólnikowi w przypadku jego wystąpienia lub rozwiązania spółki, może wypowiedzieć umowę spółki na 6 miesięcy przed końcem roku obrotowego, nawet gdy umowa spółki była zawarta na czas oznaczony. Jeżeli umowa spółki przewiduje krótszy termin wypowiedzenia, wierzyciel może skorzystać z terminu umownego).

Podsumowując, zaletami spółki jawnej są:

• brak ograniczeń w minimalnym wkładzie potrzebnym do założenia spółki;
• możliwość samodzielnego sporządzenia umowy spółki;
• możliwość bezpośredniego prowadzenia spółki.

Do wad spółki należy zaliczyć:

• odpowiedzialność za zobowiązania spółki majątkiem wspólników;
• możliwość wypowiedzenia umowy spółki, gdy prawa wspólnika w spółce zostaną zajęte w drodze postępowania egzekucyjnego przez jego wierzyciela.

Spółka jawna może okazać się dobrym rozwiązaniem, jeżeli jej działalność nie będzie wiązać się z ryzykiem zobowiązań, których nie będą w stanie pokryć wspólnicy (jeżeli majątek spółki okaże się niewystarczający), ale również wtedy, gdy wspólnicy chcą sami skupić się na prowadzeniu spółki i jej rozwoju. W przypadku bardziej złożonych i obarczonych większym ryzykiem przedsięwzięć biznesowych lepszym rozwiązaniem może okazać się np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.