Czym jest środek ochrony roślin?

Definicja środka ochrony roślin wg rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1107/2009

Pojęcie prawne środka ochrony roślin zostało uregulowane w art. 2 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącego wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylającego dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG .

Według legislatorów europejskich, środkiem ochrony roślin jest środek w postaci, w jakiej jest on dostarczany użytkownikowi, składający się z:

  • substancji czynnej (najważniejszego składnika, wytworu ludzkiego lub niekiedy natury, definiującego konkretne zastosowanie środka);
  • sejfnera (substancji lub preparatu, które dodaje się do środka ochrony roślin w celu wyeliminowania lub zmniejszenia fitotoksycznego działania środka ochrony roślin na niektóre rośliny) lub;
  • synergetyka (wzmacniacza działania substancji czynnych);

lub zawierający te składniki, i przeznaczony do jednego z następujących zastosowań:

  • ochrona roślin lub produktów roślinnych przed wszelkimi organizmami szkodliwymi lub zapobieganie działaniu takich organizmów, chyba że głównym przeznaczeniem takich produktów jest utrzymanie higieny, a nie ochrona roślin lub produktów roślinnych,
  • wpływanie na procesy życiowe roślin, na przykład poprzez substancje działające jako regulatory wzrostu, inne niż substancje odżywcze,
  • zabezpieczanie produktów roślinnych w zakresie, w jakim takie substancje lub środki nie podlegają szczególnym przepisom wspólnotowym dotyczącym środków konserwujących,
  • niszczenie niepożądanych roślin lub części roślin z wyjątkiem glonów, chyba że dane środki są stosowane na glebę lub wodę w celu ochrony roślin,
  • hamowanie lub zapobieganie niepożądanemu wzrostowi roślin z wyjątkiem glonów, chyba że dane środki są stosowane na glebę lub wodę w celu ochrony roślin.

Klasyfikacja środków ochrony roślin ze względu na zastosowanie

Najbardziej znanym kryterium podziału środków ochrony roślin jest zakres ich stosowania. Biorąc pod uwagę przeznaczenie, można je podzielić na następujące grupy:

  • zoocydy (do zwalczania szkodników), na które składają się m.in.:
    a) nematocydy (do zwalczania nicieni ),
    b) rodentycydy (do zwalczania gryzoni),
    c) moluskocydy (do zwalczania mięczaków),
    d) talpicydy (do zwalczania kretów),
    e) insektycydy (do zwalczania owadów),
    f) owicydy (do zwalczania jaj owadów oraz roztoczy);
  • bakteriocydy (środki bakteriobójcze);
  • akarycydy (do zwalczania roztoczy);
  • fungicydy (środki grzybobójcze);
  • herbicydy (do niszczenia roślin lub hamowania ich rozwoju);
  • wirocydy (do zwalczania wirusów).

Dodatkowe rodzaje środków ochrony roślin (atraktanty, repelenty, feromony itp.)

Asortyment środków ochrony roślin uzupełniają:

  • atraktanty (substancje zwabiające zwierzęta);
  • repelenty (substancje odstraszające);
  • feromony (chemiczne informatory owadów w ramach gatunku);
  • substancje wzrostowe (substancje wpływające na fizjologiczne i biochemiczne procesy roślin w kierunku pożądanym przez człowieka);
  • defolianty (środki do usuwania liści przed zbiorem);
  • desykanty (środki do wysuszania liści);
  • defloranty (środki do usuwania nadmiernej ilości kwiatów);
  • antywylęgacze (środki zapobiegające wylęganiu).

Podział środków ochrony roślin ze względu na sposób działania (kontaktowe, żołądkowe, inhalacyjne itp.)

Ze względu na sposób oddziaływania na organizmy szkodliwe środki ochrony roślin można podzielić m.in. na:

  • kontaktowe – substancja czynna obecna w środku ochrony roślin nie wnika do rośliny, a jedynie pozostaje na powierzchni liści i pędów i zwalcza organizm szkodliwy w wyniku kontaktu z preparatem obecnym na powierzchni upraw;
  • żołądkowe – substancja czynna zawarta w środku ochrony roślin przedostaje się do organizmu szkodliwego przez jego układ pokarmowy;
  • inhalacyjne – substancja czynna zawarta w środku ochrony roślin przedostaje się do organizmu szkodliwego przez układ oddechowy;
  • fungitoksyczne – substancja czynna zawarta w środku ochrony roślin działa toksycznie na komórki grzybicze, przez co nie pozwala na ich bytowanie i namnożenie na roślinie;
  • desykujące – substancja czynna zawarta w środku ochrony roślin powoduje usychanie części roślin;
  • inhibitujące wzrost i rozwój – substancja czynna zawarta w środkach ochrony roślin wykazuje właściwości spowalniające wzrost i rozwój organizmu szkodliwego.

Jak widać powyżej, gama środków ochrony roślin jest naprawdę duża. Aktualnie w Polsce zarejestrowanych jest 1.754 różnych środków ochrony roślin. Oczywiście nie wszystkie dostępne są na rynku, a także wielokrotnie w zakresie swojego składu powtarzają się z uwagi na wygaśnięcie praw ochronnych do poszczególnych substancji czynnych.

Potrzebujesz więcej informacji na temat środków ochrony roślin? Skontaktuj się z ekspertem! Kancelaria prawna środków ochrony roślin jest do twojej dyspozycji.

Sprawdź również: Jak zarejestrować środki ochrony roślin?