DAROWIZNA – CO TO JEST I JAK JĄ ODWOŁAĆ?

Większości z Nas darowizna kojarzy się bardzo pozytywnie, dlatego w niniejszym wpisie nasza Kancelaria Prawna przybliży Państwu najważniejsze aspekty darowizny – co to jest i jak ją prawidłowo odwołać.

DAROWIZNA – jest to umowa mająca na celu nieodpłatne przekazanie obdarowanemu jakiejś części majątku darczyńcy.

Można zauważyć z definicji darowizny, że stronami tej umowy są:

• DARCZYŃCA – strona zobowiązująca się do dokonania przekazania swojej części majątku

• OBDAROWANY – osoba, na rzecz której dokonywana jest darowizna

Umowa darowizny została uregulowana w kodeksie cywilnym:

Art. 888 § 1 k.c.: „ Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”.

Przedmiotem darowizny mogą być zarówno wszelkie prawa majątkowe, jak i prawa niemające wartości majątkowej jednak posiadające wartość dla stron umowy.

Zarówno po stronie darczyńców, jak i obdarowanych może stać więcej niż jedna osoba. W sytuacji gdy przedmiot jest niepodzielny, istnieje możliwość nabycia lub zbycia w nim części udziałów. Oznacza to, że współwłaściciele swoją część udziałów mogą przekazać na rzecz drugiego współudziałowca lub też na rzecz innego podmiotu.

FORMA UMOWY DAROWIZNY:

Prawo wymaga, aby oświadczenie jednej ze stron takiej umowy, tj. darczyńcy, zostało złożone w formie aktu notarialnego. N iemniej uznaje się jednocześnie, że darowizna jest ważna bez zachowania tej formy, gdy przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Jeśli zatem darczyńca wyda obdarowanemu przedmiot darowizny, nawet darowizna zawarta w formie ustnej będzie ważna.

UWAGA! Nie dotyczy to sytuacji, gdy z uwagi na przedmiot darowizny przepisy wymagają zachowania formy szczególnej. Na przykład co do nieruchomości darowizna musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego.

CZY DAROWIZNĘ MOŻNA ODWOŁAĆ?

Tak, darowiznę można odwołać. Poniżej wyjaśnimy kiedy może dojść do odwołania darowizny.

ODWOŁANIE DAROWIZNY NIEWYKONANEJ

Darczyńca może odwołać darowiznę, której jeszcze nie wykonał. Z jakich przyczyn może to zrobić? Gdy jego stan majątkowy uległ po zawarciu umowy darowizny takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie jest możliwe. Jak również gdy nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania bądź ciążących na nim obowiązków alimentacyjnych.

Jak już wykazano wyżej, umowa darowizny stanowi gest dobrej woli darczyńcy. Dlatego też nie może dojść do sytuacji, że darczyńca w wyniku jej wykonania zostanie pokrzywdzony.

ODWOŁANIE DAROWIZNY WYKONANEJ

Darowizna wykonana może zostać odwołana wiele miesięcy bądź lat po zawarciu umowy. Darczyńca może odwołać darowiznę już wykonaną w przypadku gdy obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Jest jednak mały haczyk – bowiem darczyńca nie może odwołać darowizny po upływie roku od dnia, w którym dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego.

Jako rażąco niewdzięczne zachowanie kwalifikuje się tylko takie zachowanie polegające na działaniu lub zaniechaniu skierowane bezpośrednio lub pośrednio przeciwko darczyńcy.

UWAGA! Odwołanie darowizny nie jest możliwe gdy darczyńca przebaczył obdarowanemu.

ODWOŁANIE DAROWIZNY DLA/PRZEZ MAŁŻONKÓW

Często małżonkowie pozostający we wspólności majątkowej otrzymują darowiznę. Gdy darczyńca tak zadecyduje, wówczas darowizna zasili majątek wspólny małżonków.

Odwołanie darowizny w stosunku do jednego z małżonków sprawia, że rzecz darowana staje się przedmiotem współwłasności obojga małżonków w równych częściach. Pozwala to darczyńcy żądać przeniesienia na niego udziału należącego do małżonka, w stosunku do którego darowiznę odwołał, a gdy nie jest to możliwe – zwrotu tego udziału.

Jeżeli to małżonkowie są darczyńcami i podarowali komuś coś ze swojego majątku wspólnego, to przyjmuje się, iż odwołanie tylko przez jednego małżonka darowizny wchodzącej w skład majątku wspólnego jest możliwe dopiero po ustaniu ustawowej wspólności majątkowej. Oznacza to, że dopóki trwa wspólność majątkowa, małżonkowie mogą dokonać odwołania darowizny wyłącznie wspólnie.

Odwołanie darowizny nie jest możliwe, gdy darowizna czyni zadość obowiązkowi wynikającemu z zasad współżycia społecznego.

Co to oznacza? Można wyobrazić sobie sytuację, że darowizna odpowiada zasadom słuszności, sprawiedliwości, normom moralnym. Gdyby w takich okolicznościach zaistniała przesłanka do odwołania darowizny, nie zostanie ona uwzględniona.

Jeśli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, zapraszamy Cię do kontaktu z naszą Kancelarią: 58 354 10 88 lub email: info@kancelaria-temida.com

Skorzystaj z pomocy naszej Kancelarii bez wychodzenia z domu! Umów się na wideoporadę lub poradę telefoniczną!