Depozyt notarialny

Zgodnie z przepisem art. 108 § 1 Prawo o notariacie, notariusz w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością ma prawo przyjąć na przechowanie, w celu wydania ich osobie wskazanej lub też jej następcy prawnemu, papiery wartościowe albo pieniądze w walucie polskiej albo obcej. Notariusz w celu udokumentowania tychże czynności prowadzi specjalne konto bankowe. Z przyjęcia depozytu notariusz spisuje protokół, w którym wymienia datę przyjęcia, ustala tożsamość osoby składającej, datę mającego nastąpić wydania oraz imię, nazwisko i miejsce zamieszkania osoby odbierającej depozyt. Wydanie depozytu następuje za pokwitowaniem.

O ustanowieniu depozytu notarialnego decyduje chwila złożenia pieniędzy, a nie moment spisania protokołu przez notariusza, co jest zgodne ze stanowiskiem prezentowanym przez Sąd Najwyższy. Depozyt notarialny stanowi bezpieczny sposób na przekazanie środków pieniężnych w obrocie gospodarczym.

Co ważne, przepisy przewidują, że przyjmowanie depozytów stanowi jedną z czynności notarialnych. Jednak na notariuszy nie został nałożony obowiązek przyjmowania depozytów, istnieje jedynie możliwość takiego działania.

Notariusz jest uprawniony do przyjęcia pieniędzy na przechowanie w związku z dokonywaną w jego kancelarii notarialnej czynnością. Wobec powyższego, nie może przyjąć środków do depozytu, kiedy nie są związane z czynnością notarialną, której dokonuje. Nie jest więc możliwe przekazanie pieniędzy w innych sytuacjach, np. w celu zabezpieczenia transakcji dokonywanej u innego notariusza.

W praktyce najczęstszym przypadkiem ustanowienia depozytu jest umowa sprzedaży nieruchomości. Wówczas w celu zabezpieczenia swoich interesów, zbywca może nakazać nabywcy wpłatę ceny do depozytu. Zyskuje przy tym pewność, że pieniądze otrzyma, a nie będzie miał jedynie roszczenia, które w praktyce jest trudne do wyegzekwowania.

Także przedsiębiorcy korzystają z tej formy zabezpieczenia, zwiększając bezpieczeństwo obrotu.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz. U. Z 2013 r., poz. 237) określa koszty złożenia do depozytu, które wynoszą połowę stawki maksymalnej. Do kwoty tej należy doliczyć podatek VAT w wysokości 23%, a także ewentualną opłatę za wypisy aktu notarialnego.

Źródło:
-ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. prawo o notariacie (Dz.U. 1991 Nr 22 poz.91).

Jeżeli są Państwo zainteresowani powyższą tematyką lub chcą dowiedzieć się więcej o zabezpieczaniu transakcji np. w obrocie gospodarczym, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Fortis w Katowicach. Nasi prawnicy zajmują się doradztwem w sprawach gospodarczym.