Dowody w postępowaniu gospodarczym

Kolejny artykuł z cyklu „Z prawem do celu” kierujemy głównie do przedsiębiorców oraz osób, które mają lub będą miały styczność z postępowaniem w sprawach gospodarczych wprowadzonym od 7 listopada 2019 roku do Kodeksu postępowania cywilnego.

Postępowanie w sprawach gospodarczych to jedno z odrębnych postępowań procedury cywilnej, do którego poza ogólnymi przepisami stosuje się rozwiązania i zasady „typowe” dla tej procedury.

W zmienionym Kodeksie postępowania cywilnego wskazano jakie sprawy zalicza się do gospodarczych, co do których stosuje się szczególne przepisy dotyczące postępowania w sprawach gospodarczych.

W niniejszym artykule skupimy się na omówieniu kwestii dowodów w postępowaniu w sprawach gospodarczych.

Prekluzja dowodowa – ograniczenie czasowe w zgłaszaniu twierdzeń i dowodów

Najistotniejszą zmianą w postępowaniu dowodowym w sprawach gospodarczych jest wprowadzenie tzw. prekluzji dowodowej, zgodnie z którą wszelkie twierdzenia i dowody muszą zostać powołane przez powoda w pozwie, a przez pozwanego w odpowiedzi na pozew. Przepisy dopuszczają możliwość ustalenia przez sąd innego terminu do powołania twierdzeń i dowodów, choć będzie to zależne od okoliczności sprawy i od uznania sądu – w praktyce sąd może tego terminu nie ustalić.

Brak powołania wszelkich twierdzeń i dowodów w wyżej wskazanych dokumentach lub w terminie może wiązać się z tym, że przy próbie ich późniejszego zgłoszenia, sąd pominie dowody jako spóźnione.

Przed pominięciem przez sąd dowodów złożonych po terminie można bronić się uprawdopodobniając, że ich powołanie nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później. W takim przypadku dalsze twierdzenia i dowody powinny być zgłoszone w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym ich powołanie stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania.

Dochowanie terminu na przedstawienie dowodów w sprawie gospodarczej jest bardzo istotne, gdyż niemożność ich późniejszego powołania może mieć negatywne skutki dla strony, a nawet doprowadzić do przegrania sprawy.

Umowa dowodowa

Nowelizacja przepisów Kodeksu postępowania cywilnego wprowadziła również możliwość zawarcia w postępowaniu w sprawach gospodarczych umowy dowodowej, w której strony mogą umówić się o wyłączenie określonych dowodów w postępowaniu w sprawie z określonego stosunku prawnego powstałego na podstawie umowy.

Jeżeli dowód został wyłączony umową dowodową, sąd nie dopuści go w postępowaniu i nie będzie on brany pod uwagę przy rozstrzyganiu sprawy.

Zawarcie umowy dowodowej należy przemyśleć, aby nie spowodowało to dla nas negatywnych skutków w postępowaniu sądowym.

Dowód z zeznań świadków a dowód z dokumentu

Zgodnie z wolą ustawodawcy, w postępowaniu gospodarczym największe znaczenie mają dowody inne niż osobowe – przede wszystkim dowody z dokumentów.

Fakty, które mają podlegać udowodnieniu (tj. czynność strony, w szczególności oświadczenie woli lub wiedzy, z którą prawo łączy nabycie, utratę lub zmianę uprawnienia strony w zakresie danego stosunku prawnego) mogą być wykazane wyłącznie dokumentem.

Przez dokument należy rozumieć „nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jego treścią” a więc nie tylko tradycyjny dokument papierowy, ale również dokument elektroniczny zapisany na płycie CD, pendrivie, karcie pamięci, dysku twardym, itp.

Wyjątkowo dopuszcza się odstępstwo od tej zasady w sytuacji, gdy strona wykaże, że nie może przedstawić dokumentu z przyczyn niezależnych (np. ze względu na jego zniszczenie lub zaginięcie). W tym wypadku dopuszczalne jest przedstawienie wszelkich innych środków dowodowych.

Dowód z zeznań świadków sąd może dopuścić jedynie wtedy, gdy po wyczerpaniu innych środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

W praktyce sąd może rozpoznać sprawę wyłącznie na podstawie dokumentów z pominięciem zeznań świadków.

W związku z powyższym istotnym jest, aby przedsiębiorcy sporządzali na bieżąco i przechowywali dokumentację związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą, która może być potrzebna w późniejszym postępowaniu sądowym.

Jeżeli potrzebujesz pomocy w toczącym się postępowaniu gospodarczym lub przy wszczęciu takiego postępowania to zadzwoń pod numer telefonu 61 852 26 10 lub napisz e-mail na adres: pmj@jarzpartner.pl i umów się na pierwsze spotkanie w Kancelarii Prawnej Jarzyński & Wspólnicy.