Dozór elektroniczny (SDE) po zmianie specustawą
Dozór elektroniczny stanowi kontrolę zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych. Dozór elektroniczny daje skazanym możliwość wykonywania orzeczonej kary pozbawienia wolności w warunkach domowych z założonym nadajnikiem (tzw. bransoletką), który umożliwia właściwym organom kontrolowanie, w jakim miejscu przebywa skazany.
Od 31 marca 2020 roku wraz z wejściem w życie tzw. specustawy, doszło do zmiany w zakresie wymogu dotyczącego orzeczonej kary i aktualnie o zezwolenie na odbycia kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego może się starać skazany na karę, która nie może przekraczać 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności (wcześniej był to 1 rok).
Kto zezwala na dozór elektroniczny?
O wniosku o zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego decyduje sąd penitencjarny, w którego okręgu skazany przebywa (sąd okręgowy).
Jakie są warunki ubiegania się do dozór elektroniczny?
Warunki uzyskania zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego wskazane zostały w przepisie art. 43a Kodeksu karnego wykonawczego i zgodnie z ostatnią zmianą przepisów tymi warunkami (przesłankami) są:
- Kara orzeczona wobec skazanego nie może przekraczać 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności (18 miesięcy);
- Nie zachodzą warunki z art. 64 § 2 k.k., czyli recydywa wielokrotna
- Wystarczające będzie to dla osiągnięcia celów kary;
- Skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
- Osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły na to zgodę;
- Odbywaniu kary w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne;
Jak wygląda w praktyce postępowanie o uzyskanie zezwolenia?
Kluczowe dla powodzenia tego rodzaju wniosku jest zwykle określenie, czy orzeczona wobec skazanego kara pozbawienia wolności nie przekracza 1 roku i 6 miesięcy.
Następnie skazany musi ustalić, gdzie będzie odbywał karę w systemie dozoru elektronicznego. We wniosku należy wskazać konkretny adres. Do wniosku skazany musi załączyć zgodę wszystkich pełnoletnich osób współzamieszkujących z nim, co spowodowano jest tym, że poprzez dozór w pewnym zakresie może zostać ograniczone prawo do prywatności pozostałych domowników.
Po złożeniu wniosku przez skazanego, zostaną sprawdzone pod wskazanym przez niego adresem warunki techniczne i w tym celu sąd zarządzi dokonanie określonych pomiarów.
Nawet przy spełnieniu wszystkich przesłanek, sąd może odmówić udzielenia zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego, gdy uzna, że cele kary nie zostaną osiągnięte.
Zgodnie z art. 34ld sąd penitencjarny wydaje w tym zakresie postanowienie w terminie 30 dni od dnia wpływu wniosku.
Po uzyskaniu zezwolenia
Dozór elektroniczny jest sprawowany za pośrednictwem nadajnika wyglądającego jak zegarek, który jest umocowany powyżej kostki na nodze, o ile nie ma medycznych przeciwwskazań, może być również umieszczony na przegubie dłoni. Natomiast w domu lub mieszkaniu umieszczane jest na cały okres odbywania dozoru urządzenie monitorujące, które odbiera komunikaty od nadajnika i komunikuje się z Centralą Monitorowania.
Po uzyskaniu zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego, ustala się konkretne godziny, w których skazany może przebywać poza miejscem zamieszkania np. w czasie wykonywania pracy, robienia zakupów.
W razie naruszenia postanowienia sądu, Centrum Monitorowania zostaje natychmiast powiadomione i informuje o tym fakcie sąd oraz kuratora.
Dozór elektroniczny a warunkowe przedterminowe zwolnienie
W zakresie dozoru elektronicznego istnieje możliwość warunkowego przedterminowego zwolnienia .Warunkowe przedterminowe zwolnienie jest niedopuszczalne wobec skazanych odbywających w systemie dozoru elektronicznego zastępczą karę pozbawienia wolności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.
Stan prawny na dzień: 14 kwietnia 2020 roku
Adwokat Judyta Kasperkiewicz, EPOQUE Kancelaria Adwokacka
e-mail: judyta.kasperkiewicz@adwokatura.pl
www.kancelariaepoque.pl