Jak dochodzić odsetek w pozwie o zapłatę w e-Sądzie od 1 stycznia 2016 r.?

Od 1 stycznia 2016 r. powstał w e-Sądzie problem niedostosowania elektronicznego formularza pozwu do znowelizowanych przepisów dotyczących odsetek. Nowelizacja wprowadzała nowe rodzaje odsetek, których nie uwzględniono w formularzach. W rezultacie w pierwszych miesiącach 2016 r. w dużej części pozwów kierowanych do e-Sądu odmawiano wydania nakazu zapłaty i przekazywano sprawę do sądu właściwego dla dłużnika. Powodem tego była niemożność zasądzenia odsetek według aktualnych przepisów. Skutki przekazania sprawy to kilkukrotne wydłużenie postępowania i obowiązek uzupełnienia opłaty sądowej do 5% wysokości dochodzonej kwoty zamiast 1,25%.

Adwokaci i radcy prawni współpracujący z serwisem sadinternetowy.pl po uzyskaniu informacji od pracowników e-Sądu ustalili sposób opisywania w pozwie roszczeń o odsetki pozwalający uniknąć przekazania sprawy do sądu właściwego dla dłużnika. Poniżej przedstawiamy fragmenty uzasadnienia, jakie powinny się znaleźć w pozwie, aby odsetki zostały zasądzone przez e-Sąd. W razie problemów z właściwym opisaniem odsetek uzasadnienie zredaguje  adwokat/radca prawny współpracujący z serwisem sadinternetowy.pl .

 

Referendarz e-Sądu powinien wydać jednocześnie nakaz zapłaty oraz postanowienie o jego sprostowaniu uzupełniające treść nakazu o zasądzenie odsetek od 1 stycznia 2016 r. Tak sprostowany nakaz zapłaty jest pełnoprawnym orzeczeniem sądu, które po uprawomocnieniu można skierować do komornika. Wypełniając  formularz pozwu o zapłatę  w kroku 4 zawierającym uzasadnienie należy wnioskować o takie działanie, dodając na zakończenie następującą treść:

 

Mając na względzie fakt, że do dnia dzisiejszego nie dostosowano elektronicznego  formularza do zmian w zakresie odsetek, które zaczęły obowiązywać od dnia 1 stycznia 2016 r., wnoszę o nieprzekazywanie niniejszej sprawy do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania dłużnika. Wnoszę o rozpatrzenie sprawy w trybie elektronicznego postępowania upominawczego, zgodnie z treścią żądania wskazanego w uzasadnieniu pozwu, poprzez wydanie nakazu zapłaty, a następnie jego sprostowanie.

 

Ponadto, aby uzyskać odsetki od 1 stycznia 2016 r. konieczne jest prawidłowe wskazanie rodzaju odsetek w uzasadnieniu pozwu, tak aby referendarz e-Sądu nie miał co do tego wątpliwości. Od 1 stycznia 2016 r. polskie prawo wyróżnia kilka rodzajów odsetek, z których każdy ma zastosowanie do innej sytuacji. Błędne wskazanie rodzaju odsetek może spowodować odmowę wydania nakazu zapłaty i skierowanie sprawy do zwykłego postępowania, co znacznie wydłuży oczekiwanie na odzyskanie pieniędzy.

 

Odsetki ustawowe  zostały uregulowane w art. 359 kodeksu cywilnego (k.c.). W dacie publikacji niniejszego artykułu  wynoszą 5% (stopa referencyjna NBP wynosząca 1,5% powiększona o 3,5 punktu). Jeżeli strony inaczej określiły odsetki w umowie, to  nie mogą być one wyższe niż 10% (maksymalne odsetki umowne). Odsetki ustawowe mają zastosowanie głównie przy ustalaniu wynagrodzenia za korzystanie z cudzego kapitału (odsetki od pożyczki, kredytu), kiedy nie powstało opóźnienie w zapłacie.

 

Odsetki ustawowe za opóźnienie  zostały uregulowane w art. 481 k.c. W dacie publikacji niniejszego artykułu  wynoszą 7% (stopa referencyjna NBP wynosząca 1,5% powiększona o 5,5 punktu). Jeżeli strony inaczej określiły odsetki w umowie, to  nie mogą być wyższe niż 14% (maksymalne odsetki umowne za opóźnienie). Odsetki za opóźnienie mają zastosowanie, kiedy doszło do opóźnienia w zapłacie (upłynął termin płatności z faktury, umowy), ale nie mamy do czynienia z odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych.

 

Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych  zostały uregulowane w art. 4 i następnych ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1830). W dacie publikacji niniejszego artykułu  wynoszą 9,5% (stopa referencyjna NBP wynosząca 1,5% powiększona o 8 punktów). Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych mają zastosowanie, kiedy doszło do opóźnienia w zapłacie za dostawę towarów lub świadczenie usług, a wierzyciel i dłużnik są przedsiębiorcami. Okoliczność, że transakcja dotyczyła towaru lub usługi należy opisać w uzasadnieniu pozwu. Fakt, że strony są przedsiębiorcami trzeba wykazać dodając w liście dowodów wypisy z ewidencji przedsiębiorców lub odpisy z krajowego rejestru sądowego.

 

Wobec niedostatków elektronicznych formularzy e-Sądu wniosek o zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie i odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych należy zawrzeć w uzasadnieniu pozwu w sposób następujący:

 

Wnoszę o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda odsetek ustawowych za opóźnienie w rozumieniu art. 481  § 1 k.c.  w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r. od kwoty … liczonych od dnia … do dnia zapłaty.

 

Wnoszę o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych w rozumieniu art. 4 i następnych ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych  w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r. od kwoty … liczonych od dnia … do dnia zapłaty.

 

Wysokość odsetek ustawowych i odsetek ustawowych za opóźnienie może się zmieniać wraz ze zmianami stóp referencyjnych NBP i publikowaniem przez Ministra Sprawiedliwości nowych rozporządzeń w sprawie wysokości odsetek ustawowych i wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie. Z kolei wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych zależy od stóp referencyjnych NBP. Stopa obowiązująca w dniu 1 stycznia ma zastosowanie do obliczania odsetek za okres od 1 stycznia do 30 czerwca, a obowiązująca w dniu 1 lipca – za okres od 1 lipca do 31 grudnia. Zasada ta ma zastosowanie w każdym roku.

 

Pozostaje do omówienia zagadnienie, w jaki sposób złożyć do e-Sądu pozew o zapłatę, której termin przypadał przed 1 stycznia 2016 r. W takiej sprawie powodowi przysługują odsetki zarówno za okres od 1 stycznia 2016 r., jak i przed tą datą. Zmiana wysokości odsetek i wprowadzenie nowych ich rodzajów oznacza, że trzeba rozdzielić odsetki. Do 31 grudnia 2015 r. należy domagać się odsetek w dotychczasowej wysokości, a od 1 stycznia 2016 r. - nowych rodzajów odsetek w zmienionej wysokości. Wobec niedostatków elektronicznych formularzy e-Sądu wniosek o zasądzenie rozdzielonych odsetek należy zawrzeć w uzasadnieniu pozwu w sposób następujący:

 

Wnoszę o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda odsetek ustawowych w rozumieniu art. 481  § 1 k.c.  w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015 r. od kwoty … liczonych od dnia … do dnia 31 grudnia 2015 r. Wnoszę o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda odsetek ustawowych za opóźnienie w rozumieniu art. 481  § 1 k.c.  w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r. od kwoty … liczonych od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty.

 

Konieczność rozdzielania odsetek nie powstaje w przypadku odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych. Jeżeli transakcja miała miejsce przed 1 stycznia 2016 r., to odsetki liczy się zawsze według przepisów obowiązujących przed tą datą.

 

 Robert Ginalski

aplikant radcowski