Kiedy należy się samochód zastępczy z OC sprawcy?

Każdy kierowca poszkodowany w kolizji lub wypadku drogowym ma możliwość skorzystania z samochodu zastępczego z OC sprawcy szkody. Nie ma przy tym znaczenia czy wystąpiła szkoda częściowa czy całkowita.

Istotne jest, że według Sądu Najwyższego w sytuacji kiedy dochodzi do naprawienia szkody majątkowej i niemajątkowej, na ubezpieczycielu spoczywa obowiązek zwrotu ubezpieczonemu takiej kwoty, jakiej sam byłby zobowiązany zapłacić poszkodowanemu w momencie skierowania doń żądania o odszkodowania. Wobec czego w przypadku zwrócenia się z żądaniem zapłaty przez poszkodowanego bezpośrednio do ubezpieczonego sprawcy szkody, ubezpieczyciel jest obowiązany do podjęcia działań, w wyniku których poszkodowany nie będzie od ubezpieczonego sprawcy oczekiwał spełnienia świadczenia. Ubezpieczyciel jest zobowiązany ustalić zakres odpowiedzialności cywilnej ubezpieczonego sprawcy szkody (a co za tym idzie – swojej odpowiedzialności gwarancyjnej) i wypłaty poszkodowanemu odpowiedniego świadczenia.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r. wydana w sprawie o sygn. akt III CZP 05/11 rozstrzygnęła rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych dotyczących roszczeń o zwrot kosztów na auto zastępcze niesłużące do prowadzenia działalności gospodarczej od ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia OC.

W ocenie Sądu Najwyższego, szkoda winna zostać zakwalifikowana jako szkoda majątkowa, a korzystanie przez poszkodowanego z własnego pojazdu nie może być odtworzone poprzez korzystanie z komunikacji miejskiej.

Nadto wskazał, że odmowa wypłaty tytułem zwrotu kosztów za samochód zastępczy może nastąpić wyłącznie po przypisaniu oraz udowodnieniu poszkodowanemu naruszenia zasady współdziałania z dłużnikiem podczas wykonania zobowiązania.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 r. wydanym w sprawie o sygn. akt IV CK 672/03 wskazano, że postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia.

W wyżej cytowanej uchwale Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku wskazano ponadto, że ważnym jest, że jeśli doszło do poniesienia przez poszkodowanego wydatków na uzyskanie pojazdu zastępczego to są to wydatki poniesione w następstwie zdarzenia szkodzącego, które by nie powstały bez tego zdarzenia, prowadzące do powypadkowego zmniejszenia majątku poszkodowanego, czyli straty (art. 361 § 2 k.c.). Nadto szkodę w ocenie Sądu Najwyższego stanowią także konieczne wydatki, które związane są ze zdarzeniem szkodzącym. Oznacza to, że objęte są także te wydatki, które służą wyłączeniu lub ograniczeniu negatywnych następstw majątkowych, których doznał poszkodowany w wyniku uszkodzenie pojazdu. Takim negatywnym następstwem majątkowym jest z pewnością utrata możliwości korzystania z rzeczy, a co za tym idzie – utrata uprawienia stanowiącego atrybut prawa własności. Poszkodowany nie może bowiem ponosić konsekwencji negatywnego zdarzenia, jakim jest powstanie szkody.

Obecnie ubezpieczyciele często podczas kolizji lub wypadku drogowego proponują bezkosztowe skorzystanie z samochodu zastępczego z floty firm z nimi współpracujących.

Źródła:
- ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.),
- Komentarz do ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, [w:] Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Tom I, Komentarz, wyd. II, Małgorzata Serwach (red.), 2009,
- strona internetowa Rzecznika Ubezpieczonych (rzu.gov.pl).

Zapraszamy do skorzystania z oferty Kancelarii Fortis w Katowicach. Obsługujemy na stałe 92 podmiotów gospodarczych głównie z miast Katowice, Chorzów, Mikołów, Tarnowskie Góry, Siemianowice, Bytom, Czeladź, Będzin, Bielsko-Biała. Starannie wyselekcjonowany zespół Kancelarii zapewnia otwarte i kreatywne podejście do dotyczących Państwa problemów prawnych. Każde zlecenie jest dla nas priorytetowe, traktowane indywidualnie z uwzględnieniem potrzeb i wymagań Klienta. Zapewniamy kompleksowe wsparcie dla firm, dotyczące zarówno bieżącej działalności, jak również obsługi w nagłych, wymagających wiedzy prawniczej sprawach.