KONTYNUOWANIE NAUKI A OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY.

KONTYNUOWANIE NAUKI A OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego określenie wysokości alimentów od każdego z rodziców na rzecz dziecka stanowi wypadkową usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego oraz wkładu osobistych starań rodzica o utrzymanie i wychowanie dziecka.(SN,1 lipiec 1974 r., III CZP 41/74, OSN CP 1975).Na podstawie zaś art. 133 § 1 K.R.O. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Istotną kwestią, często poruszaną, jest świadczenie alimentów na pełnoletniego uprawnionego, który kontynuuje naukę. Ogólną zasadą jest, iż jeśli dziecko uczy się danego zawodu jest uprawnione do świadczeń alimentacyjnych, zaś obowiązkiem rodziców jest wpieranie oraz zapewnianie podnoszenia kwalifikacji. Obowiązek ten trwa do momentu uzyskania samodzielności. Jak wynika z wyroku SN Izba Cywilna z 16 lipca 1998 I CKN 521/98: „Obowiązek rodziców do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka nie jest ograniczony przez termin dojścia uprawnionego do pełnoletności. Nie jest również związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że ustaje z chwilą osiągnięcia przez uprawnionego określonego podstawowego, względnie średniego wykształcenia.Należyte przygotowanie do przyszłej pracy zawodowej może również obejmować studia wyższe, jeżeli tylko uzdolnienia dziecka, jego ambicje i wytrwałość okażą się wystarczające do tego, by studia te rozpocząć, kontynuować i pomyślnie zakończyć. Z tej przyczyny w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletność, należy brać pod rozwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy ich zdolności oraz cechy charakteru pozwalają na kontynuowanie nauki. Rodzice nie mogą zatem uchylić się od obowiązku alimentowania studiującego dziecka przez powoływanie się na to, że mogłoby ono już „utrzymać się samodzielnie”, gdyby podjęło pracę z chwilą osiągnięcia średniego wykształcenia.”

Jeśli natomiast wystąpi sytuacja, iż uprawniony zaniedbuje studia, opuszcza się w nauce (nie otrzymuje zaliczeń, nie zdaje egzaminów), czy też powtarza lata – to w takim przypadku obowiązek rodziców do dalszego dostarczania środków utrzymania i wychowania - może ustać. (wyrok SN z dnia 8 sierpnia 1980 r., sygn. akt III CRN 144/80). W wyroku Sądu Najwyższego z 24 marca 2000 r. (syg. akt I CKN 499/97) ponadto stwierdzono, iż „należyte przygotowanie dziecka do przyszłej pracy zawodowej może także obejmować studia wyższe, jeżeli uzdolnienia dziecka, jego ambicje i wytrwałość okażą się wystarczające do tego, ażeby studia te nie tylko rozpocząć, ale i kontynuować i pomyślnie zakończyć. Zaktualizowany przez podjęcie studiów obowiązek alimentacyjny rodziców może jednakże ustać w razie braku pozytywnych wyników studiów”.

Zgodnie z art. 135 KRO § 1 „Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego”. Na usprawiedliwione potrzeby w ramach kontynuacji nauki składają się m.in. wydatki na pomoce naukowe, dojazdy, stancję, wyżywienie, ubranie itd. Wydatki te muszą mieć swoje racjonalne uzasadnienie. W wyroku sygn. Akt III RC 126/15 SR Dzierzoniów czytamy: „(...) mimo, że życie studenckie ma swoje prawa i przywileje, nie sposób uznać za uzasadnione żądania powódki, że rodzice powinni finansować jej wydatki na rozrywki, na koncerty, spotkania towarzyskie”.

Podobnie z pokrywaniem kosztów kształcenia w prywatnej uczelni: „pełnoletnie dziecko, mając wyuczony zawód, zamierza kontynuować naukę na wyższej uczelni prywatnej, z którą to nauką - obok kosztów utrzymania - łączy się czesne, trzeba także uwzględniać okoliczność, czy pozwala na to stopa życiowa rodziców”. (wyrok SN z 30 czerwca 1999 r., III CKN 199/99).

Obowiązkiem rodziców jest wspieranie dzieci, dbanie o ich rozwój – fizyczny i duchowy, także w kwestii zdobycia wykształcenia, zawodu oraz samodzielności. Mimo tej utrwalonej zasady należy pamiętać, iż rodzice powinni łożyć na utrzymanie i kształcenie pełnoletniego dziecka, ale nie może to trwać w nieskończoność. Ustanie obowiązku alimentacyjnego wiąże się z uzyskaniem samodzielności, obowiązek ten nie ma sztywnych ram czasowych, a każdy przypadek wymaga indywidualnego podejscia.