O spadku po ludzku

Spadek – bogactwo, majątek, skarby po przodkach.
Kiedyś był to częsty temat literatury i filmu. Potem, jeszcze całkiem niedawno,  temat spadku  pojawiał się mniej – jako synonim bogactwa, a bardziej  w kontekście ryzyka odziedziczenia długów i poszukiwania sposobów, jak tego uniknąć.

Dziś – tak jest przynajmniej w sprawach, z którymi ja mam do czynienia – temat spadku się „unormalizował”. Nie znaczy to jednak, że nie budzi emocji.

Czym jest spadek

Po pierwsze – spadek, to  prawa i obowiązki majątkowe zmarłego  (zwanego  spadkodawcą ), które z chwilą jego śmierci  przechodzą   na jedną lub kilka osób, zwanych  spadkobiercami .

Po drugie – spadek „uaktywnia się” z chwilą śmierci spadkodawcy, ale – aby w pełni możliwe było dysponowanie spadkiem, konieczne jest  stwierdzenie nabycia spadku  (wydawane przez sąd spadku), ewentualnie  poświadczenie dziedziczenia  (sporządzane przez notariusza). Czyli dokument, w którym są oficjalnie wskazani wszyscy spadkobiercy konkretnego spadkodawcy i podane są wartości ułamkowe, tj. oznaczenie części, w jakiej każdy z wymienionych spadkobierców nabył spadek.

Przykład: spadek po Zenonie Smutnym nabyli: małżonka zmarłego Aldona Smutna z d. Topaz w 1/4 części oraz dzieci: Anatol Smutny, Roman Smutny, Helena Radosna z d. Smutna i Teresa Teodor z d. Smutna w części po 3/16 każdy.

Uwaga: w zależności od sytuacji, samo stwierdzenie nabycia spadku może nie wystarczyć. Zazwyczaj konieczne, albo  przydatne będzie przeprowadzenie  działu spadku .

Po trzecie – ustalenie tego, kto jest spadkobiercą danego, konkretnego spadku, będzie zależne od wielu okoliczności. Między innymi od tego:
1. czy spadkodawca sporządził testament (mógł go napisać lub przekazać ustnie)
2. czy wszyscy spadkobiercy, wskazani ustawą albo testamentem, dożyli otwarcia spadku (czyli śmierci spadkodawcy)
3. czy ktoś ze spadkobierców odrzucił spadek
4. czy kogoś ze spadkobierców uznano za niegodnego dziedziczenia

Po czwarte – możliwe jest zawarcie specjalnych umów, dotyczących spadku. Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Ponadto spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego.

Uwaga:
nie wszystkie prawa i obowiązki majątkowe zmarłego wejdą w skład spadku.

O tym,
– które prawa i obowiązki wejdą w skład spadku, a także o tym,
– na które osoby ten spadek przejdzie,
decydują przepisy kodeksu cywilnego.

I tak  nie należą do spadku  prawa i obowiązki zmarłego, które
1. były ściśle związane z jego osobą
– np. obciążający zmarłego obowiązek względem dziecka, czy współmałżonka, czy prawo do kwatery stałej, przydzielonej żołnierzowi zawodowemu (emerytowi, renciście wojskowemu).

Podobnie,  nie należą do spadku  prawa i obowiązki zmarłego, które
2. z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami
– np. wkład w Pracowniczej Kasie Zapomogowo-Pożyczkowej. W momencie przystąpienia do kasy pracownik wypełnia i podpisuje Deklarację Przystąpienia do PKZP. W jednym z punktów tej Deklaracji znajduje się oświadczenie w brzmieniu: „W razie mojej śmierci wpłacone przeze mnie wkłady członkowskie zapisuję na rzecz ……………….. nr PESEL, którą to kwotę proszę wypłacić wskazanej osobie po potrąceniu ewentualnego zadłużenia”. Pracownik może wskazać tu osobę według swego uznania, bez względu na to, czy wskazana osoba wejdzie w krąg spadkobierców, czy nie.

----------

Niniejszy artykuł jest częścią wpisu, opublikowanego na stronie  https://radca-sandomierz.pl

Jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji w zakresie sprawy spadkowej – zapraszam do kontaktu. Z przyjemnością Państwu pomogę.