Odrzucenie spadku przez rodzica a odrzucenie spadku przez jego dzieci?

W przypadku odrzucenia spadku przez jednego ze spadkobierców, jego miejsce zawsze zajmą jego następcy prawni. Kodeks cywilny nakazuje traktować osobę, która odrzuciła spadek tak, jakby nie dożyła jego otwarcia. Kwestia ta jest szczególnie istotna, gdy spadek odrzuca rodzic, który ma małoletnie dzieci.

Niepełnoletnie dzieci spadkobiercy, który odrzucił spadek, nie mogą samodzielnie tegoż spadku odrzucić. Ich interesy powinni reprezentować przedstawiciele ustawowi. Najczęściej są nimi  rodzice. Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka wymaga złożenia odpowiedniego oświadczenia przed sądem lub notariuszem.

Do odrzucenia spadku w imieniu niepełnoletniego wymagana jest zgoda sądu. Sąd wyrazi zgodę na odrzucenie spadku przez małoletniego po przeprowadzeniu postępowania sądowego. W ramach tego postępowania Sąd musi się upewnić, że jest to działanie zgodne z interesem dziecka. W przypadku, gdy sąd uzna, że spadek jest wart więcej nie pozostawione długi i odrzucenie spadku byłoby dla dziecka niekorzystne, może odmówić wyrażenia zgody.

Postępowanie sądowe w przedmiocie wyrażenia zgody na odrzucenie spadku przez małoletniego może zostać wszczęte wyłącznie na wniosek opiekunów dziecka. Uzasadniając wniosek należy udowodnić, że spadek jest zadłużony. W tym celu warto załączyć do wniosku wszelką posiadaną dokumentację o zadłużeniu spadkobiercy (np. postanowienia o wszczęciu egzekucji, wezwania do zapłaty, umowy kredytów lub pożyczek). Dodatkowym argumentem przed sądem jest fakt odrzucenia spadku przez rodziców lub innych spadkobierców.

Termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku wynosi sześć miesięcy i jest liczony od dnia dowiedzenia się o fakcie dziedziczenia. W praktyce liczyć się go powinno od dnia śmierci spadkodawcy lub od dnia odrzucenia spadku przez rodzica. Sześciomiesięczny termin jest zawieszony (nie biegnie), jeśli sąd nie zdąży wydać rodzicom zgody na złożenie w imieniu dziecka oświadczenia o odrzuceniu spadku.

Bardzo istotne jest to, że jeżeli przedstawiciele dziecka nie złożą oświadczenia o odrzuceniu spadku w terminie, dziecko dziedziczy spadek, ale z dobrodziejstwem inwentarza, a więc odpowiadają za długi tylko w ramach tego, co otrzymały w spadku. W istocie dopuszczalna powinna być sytuacja, w której opiekun niepełnoletniego dziecka złoży oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza bez zgody sądu, gdyż przemilczenie – brak złożenia oświadczenia będzie równoznaczne w skutkach dla małoletniego.

Przykład:

Umarł spadkodawca i pozostawił po sobie niewielki majątek i  długi, których wartość przewyższa ewentualnego przysporzenia. Jedynym spadkobiercą jest jego córka, która ma małoletnie dziecko. Córka spadkodawcy odrzuciła spadek. W takim przypadku  spadek dziedziczy po dziadku wnuczka. Do odrzucenia spadku przez małoletnią wnuczkę konieczne jest wystąpienie przez córkę do sądu w celu uzyskania odpowiedniej zgody.

W razie pytań, czy też wątpliwości, napisz do mnie maila na adres: prawnik@metropoliabydgoska.pl

Podstawa prawna: art. art. 1012, art. 1015, art. 1020 k.c ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r. poz. 2244)

Przemysław Piątek, radca prawny

tel.: 792-262-264

www.radcapiatek.pl