Odwołanie darowizny

Czy można odwołać darowiznę? Kiedy można odwołać darowiznę? Jak odwołać darowiznę?

Odwołanie darowizny nie jest czynnością częstą i nie w każdym przypadku będzie możliwe. Aby skutecznie ją odwołać, muszą wystąpić szczególne okoliczności, które będą uzasadniały wycofanie się z decyzji o przekazaniu darowizny danej osobie.

W przypadku chęci odwołania darowizny, wyróżniamy dwa etapy, od których zależą działania, które należy w tym celu podjąć:

  1. kiedy darowizna nie została jeszcze wykonana, tj. kiedy, np. przedmiot darowizny nie został jeszcze przekazany, przeniesiony przez darczyńcę na obdarowanego.

Zgodnie z art. 896 kodeksu cywilnego, darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze niewykonaną, jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych  potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.

Oznacza to, że odwołanie darowizny na tym etapie możliwe będzie tylko, kiedy darczyńca w sposób nagły znalazł się w na tyle trudnej sytuacji majątkowej, że przekazanie przez niego przedmiotu darowizny (ruchomości, nieruchomości) przyczyni się do dalszego jej pogorszenia lub negatywnie wpłynie na możliwość płacenia przez niego alimentów na rzecz określonej osoby. Przyjmuje się, że sytuacja ta musi uniemożliwiać mu normalną egzystencję.

  1. kiedy darowizna została już wykonana, tj. kiedy przedmiot darowizny (np. samochód, mieszkanie itp.) został już przekazany, przeniesiony na obdarowanego (np. został już w tym celu sporządzony akt notarialny, właściwa umowa podpisana przez obie strony itp.)

Stosownie do treści art. 898 i 902 kodeksu cywilnego, darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Odwołanie darowizny nie będzie jednak możliwe, jeżeli darowizna była zgodna z zasadami współżycia społecznego.

Rażąca niewdzięczność oznacza sytuacje, które z obiektywnego punktu widzenia mogą oznaczać zasadność odwołania darowizny. Musi być ona wymierzona bezpośrednio lub pośrednio w darczyńcę.

Najczęściej będą to: przemoc fizyczna (np. pobicie), znęcanie się, niewypełnianie obowiązku alimentacyjnego mimo oczywistych możliwości, zaniedbanie, w przypadku osoby nieporadnej (np. schorowanej), przemoc psychiczna, poważne pomówienie, kradzież itp.

Aby odwołać darowiznę, w obu przypadkach należy złożyć pisemne oświadczenie obdarowanemu o odwołaniu darowizny, które mu dostarczyć tak, aby mógł się z nim zapoznać.

Należy jednak pamiętać, że samo odwołanie darowizny nie pociąga jednak za sobą skutku w postaci zmiany właściciela. Konieczne jest złożenie przez obdarowanego oświadczenia przed notariuszem o powrotnym przeniesieniu własności, które to oświadczenie darczyńca przyjmuje.

W przypadku braku jego zgody, można wystąpić do sądu z właściwym pozwem.

Termin na odwołanie darowizny:

Odwołanie darowizny nie jest możliwe po upływie roku od dnia, w którym darczyńca dowiedział się o rażącej niewdzięczności obdarowanego.

adw. Adrianna Borowiecka

Kancelaria Adwokacka w Łodzi, ul. Żeligowskiego 42

tel.: 666 686 630, mail: kancelaria@adwokatborowiecka.pl