Postępowanie wieczystoksięgowe

Postępowanie wieczystoksięgowe toczy się w trybie nieprocesowym. Co do zasady sprawy rozpoznawane są na posiedzeniu niejawnym, co dotyczy także postępowania apelacyjnego. Uczestnikami postępowania oprócz wnioskodawcy są tylko te osoby, których prawa zostały wykreślone lub obciążone albo na rzecz których wpis ma nastąpić. Postanowieniem z dnia 11 stycznia 2001 r., Sąd Najwyższy w sprawie o sygnaturze akt V CKN 1841/00, OSNC 2001, nr 7-8, poz. 113, uznał, że w postępowaniu wieczystoksięgowym osoba, której prawa zostały wpisem dotknięte, może zgłosić swój udział w sprawie także przez wniesienie apelacji od wpisu.

Wniosek
Wniosek o dokonanie wpisu składa się na urzędowym formularzu. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 sierpnia 2003 r. w sprawie określenia wzorów i sposobu udostępniania urzędowych formularzy wniosków stosowanych w sądach rejonowych prowadzących księgi wieczyste w systemie informatycznym zawiera wzory formularzy. Można je znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.

Wniosek o wpis, niezależnie czy jest składany w formie papierowej czy elektronicznej, musi spełniać wszelkie wymagania przewidziane dla pisma procesowego, a więc wymieniać uczestników postępowania określonych w art. 6261 § 2 i być należycie opłacony. Jeżeli wniosek zawiera braki, formalne lub też nie jest złożony na urzędowym formularzu albo gdy formularz jest nieprawidłowo wypełniony, przewodniczący wzywa wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie tygodniowym pod rygorem zwrotu wniosku, a po bezskutecznym upływie tego terminu zarządza jego zwrot.

Osoby uprawnione do złożenia wniosku są wyczerpująco określone w art. 626(2) § 5 k.p.c., a są nimi: właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty, osoba, na rzecz której wpis ma nastąpić, wierzyciel, jeżeli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze wieczystej, a w sprawach dotyczących obciążeń powstałych z mocy ustawy - także uprawniony organ.

Przesłanie przez notariusza do sądu wieczystoksięgowego wypisu aktu notarialnego zawierającego wniosek o wpis do księgi wieczystej ma taki skutek jak złożenie wniosku przez uprawnionego.

Wpis w księdze wieczystej
Wpisów dokonuje się w księdze wieczystej tylko na wniosek i w jego granicach. Sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. W tymże postępowaniu wpis w księdze wieczystej stanowi orzeczenie, nie sporządza się jednak jego uzasadnienia. Wpisem jest także wykreślenie. Sąd oddala wniosek, jeśli brak jest podstaw albo istnieją przeszkody do jego dokonania.

Zawiadomienie o wpisie
Sąd zawiadamia uczestników postępowania o dokonanym wpisie, doręczając im zawiadomienie zawierające istotną treść wpisu. Wyjątek stanowi niezawiadamianie uczestnika, który na piśmie zrzekł się zawiadomienia. Zrzeczenie stanowi oświadczenie jednostronne, skierowane do sądu prowadzącego księgę wieczystą.

Wzmianka o wniesieniu apelacji
Wzmiankę o wniesieniu apelacji, sąd wieczystoksiegowy wpisuje z urzędu niezwłocznie po jej wniesieniu, apelację wnosi się do tego sądu, który wydał zaskarżony wpis lub orzeczenie oddalające wniosek. Z kolei skarga kasacyjna wnoszona jest do sądu okręgowego, dlatego uczynienie wzmianki może nastąpić dopiero po zawiadomieniu o tym sądu wieczystoksięgowego.

Obowiązek zawiadamiania
Należy pamiętać, iż osoba, na rzecz której wpisane jest prawo lub roszczenie w księdze wieczystej, jej przedstawiciel albo pełnomocnik do doręczeń mają obowiązek niezwłocznego zawiadomienia sądu prowadzącego księgę wieczystą o każdej zmianie adresu lub też wskazania adresu do doręczeń.

Wpis ostrzeżenia
Sąd z urzędu dokona wpisu ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym niezwłocznie po stwierdzeniu tej niezgodności.

Źródło:
- ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.),
- „Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom III. Artykuły 506-729” pod redakcją Henryka Doleckiego.

Serdecznie zapraszamy do Kancelarii Fortis w Katowicach w celu uzyskania pomocy prawnej w zakresie postępowania wieczystoksięgowego. Działamy na terenie aglomeracji śląskiej. Nasi prawnicy służą swoim doświadczeniem.