Pozbawienie władzy rodzicielskiej

Władza rodzicielska stanowi dla rodzica uprawnienie ale i obowiązek dbania o dobro dziecka .

Na władzę rodzicielską składają się na nią przede wszystkim:

- obowiązek wychowania dziecka,

- obowiązek reprezentowania dziecka (przed Sądami i innymi organami władzy publicznej ale również przed instytucjami czy osobami fizycznymi),

- obowiązek opieki nad dzieckiem,

- obowiązek sprawowania opieki nad majątkiem dziecka.

Gdy rodzic nie wywiązuje się ze swoich obowiązków względem dziecka należy rozważyć możliwość ograniczenia prawa sprawowania władzy rodzicielskiej lub nawet całkowitego pozbawienia go tej władzy .

Pozbawienie władzy rodzicielskiej może nastąpić , gdy władza ta nie może być wykonywana, gdy rodzic/rodzice nadużywają tej władzy lub gdy r odzic/rodzice w sposób rażący zaniedbują swoje obowiązki względem dziecka.

Sprawę o pozbawienia władzy rodzicielskiej Sąd prowadzi na skutek wniosku rodzica lub z urzędu np. po zawiadomieniu sądu przez policję, że dobro dziecka jest zagrożone.

O pozbawieniu władzy rodzicielskiej decyduje Sąd , w sytuacji gdy wystąpią ku temu przesłanki.

Decyzję o pozbawieniu władzy rodzicielskiej Sąd podejmuje gdy:

- władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody np. gdy rodzic, odbywa długą karę pozbawienia wolności, jest przewlekle chory, wyjechał za granicę na stałe, nie można ustalić miejsca jego pobytu,

- rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej np. nadmiernie karcą dziecko, wykorzystują seksualnie, roztrwaniają majątek dziecka, zmuszają do ciężkiej pracy zarówno w celach zarobkowych jak i w gospodarstwie domowym, namawiają dziecko do popełnienia przestępstw, dopuszczają się przestępstw lub wykroczeń przeciwko dziecku,

- rodzice w sposób rażący zaniedbują swoje obowiązki względem dziecka np. zaniedbują dzieci, celowo nie wywiązują się z obowiązku alimentacyjnego, swoim zachowaniem powodują, że rozwój prawidłowy dziecka (zarówno fizyczny jak i psychiczny) jest zagrożony.

Sąd może również pozbawić władzy rodzicielskiej, gdy wcześniej ograniczył rodzicom władzę rodzicielską i umieścił dziecko w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo – wychowawczej, jeżeli przyczyny dla których dziecko zostało umieszczone w placówce nie ustały.

Pozbawienie władzy rodzicielskiej może dotyczyć obojga rodziców . Może zostać orzeczone również w stosunku do jednego z nich.

Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej nie ma prawa uczestniczyć w wychowaniu dziecka , zarządzać jego majątkiem, występować w jego imieniu, decydować, np. o miejscu zamieszkania dziecka, wyborze szkoły, wyjazdach, leczeniu, itp.

Należy pamiętać, że r odzic pozbawiony władzy rodzicielskiej w dalszym ciągu jest zobowiązany do płacenia alimentów na dziecko , a dodatkowo dziecko zachowuje prawo do dziedziczenia po tym rodzicu.

Również rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej może w przyszłości domagać się od dziecka alimentów na siebie oraz może po dziecku dziedziczyć.

Ponadto w dalszym ciągu r odzic ma prawo do osobistych kontaktów z dzieckiem, chyba że zakaz takich spotkań zostanie wydany przez sąd w wyroku pozbawiającym go władzy rodzicielskiej bądź w późniejszym postępowaniu.

Również w wyroku rozwodowym Sąd może orzec pozbawienie władzy rodzicielskiej.

Gdy ustanie przyczyna, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, Sąd może przywrócić władzę rodzicielską, jeśli dojdzie do wniosku, że jej przywrócenie jest w danych okolicznościach zgodne z dobrem dziecka.

Wniosek jest zwolniony z opłat sądowych.

Sądem właściwym miejscowo jest Sąd Rejonowy miejsca zamieszkania dziecka, a w braku miejsca zamieszkania – sąd miejsca pobytu dziecka.

• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 1964 r., Nr 9, poz. 59, ze zmianami).