Praktyki szpitali naruszające prawa pacjenta - przykłady

Pacjent, którego prawo naruszono, może domagać się od szpitala lub innej placówki medycznej zapłaty sumy pieniężnej (zadośćuczynienie za zawinione naruszenie praw pacjenta). Świadomość pacjentów co do przysługujących im praw oraz ewentualnych roszczeń, gdy zostają one naruszone niewątpliwie rośnie z każdym rokiem. W przypadku praw pacjenta naruszanych najczęściej, nie ma przeważnie wątpliwości co do tego, że w danej sytuacji do naruszenia rzeczywiście doszło. Wątpliwości pojawiają się natomiast przy prawach pacjenta „mniej znanych” lub w sytuacjach bardziej skomplikowanych.

Jakie konkretnie sytuacje mogą powodować naruszenia praw pacjenta postaram się przybliżyć Państwu niniejszym wpisem.

W tym celu zamierzam posłużyć się rejestrem wydanych przez Rzecznika Praw Pacjenta decyzji w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów.

Proszę jednak mieć na uwadze, że pomiędzy „praktyką naruszającą zbiorowe prawa pacjentów” a „indywidualnym naruszeniem prawa pacjenta” nie możemy postawić pełnego znaku równości. Różnica polega mniej więcej na tym, że w przypadku „praktyki” nie musi dojść do naruszenia praw pacjenta, ponieważ wystarczające jest, że bezprawne zorganizowane działania lub zaniechania szpitala lub innej placówki medycznej będzie stwarzały potencjalne ryzyko pozbawienia lub ograniczenia praw pacjentów. W sytuacji „indywidualnego naruszenia” konieczne jest wykazanie, że prawo zostało naruszone. Ne wystarcza powołanie się na zagrożenia naruszenia.

Praktyką naruszającą zbiorowe prawa pacjenta jest:

1. wystawianie recept niezgodnie z przepisami prawa przez co pacjenci nie mogli nabyć leku z przysługującą im refundacją (zniżką) – prawo do świadczeń zdrowotnych,
2. ograniczanie prawa do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami – prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego, korespondencyjnego,
3. pobieranie opłat za wydawania zaświadczeń lekarskich oraz zaświadczeń o pobycie w szpitalu – prawo do świadczeń zdrowotnych,
4. udzielanie świadczeń zdrowotnych w jednym pomieszczeniu w tym samym czasie więcej niż jednemu pacjentowi oraz przyjmowanie pacjentów bez zapewnienia braku obecności osób nieuprawnionych, w tym nie biorących udziału w udzielaniu świadczeń zdrowotnych – Prawo do poszanowania intymności i godności oraz Prawo do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem,
5. monitoring w gabinecie lekarskim – prawo do poszanowania intymności i godności,
6. umieszczanie wizerunków pacjentów na zdjęciach opublikowanych na oficjalnej stronie internetowej podmiotu leczniczego – prawo do poszanowania intymności i godności oraz Prawo do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem,
7. ograniczanie w sposób czasowy możliwości sprawowania opieki nad hospitalizowanym dzieckiem – prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej,
8. zobowiązywanie pacjentów przyjmowanych do szpitala do pozostawiania w domu biżuterii i innych rzeczy wartościowych – prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie,
9. zobowiązywanie członków rodzin pacjentów przebywających w szpitalu do wykupu recept w celu zapewnienia dalszego leczenia ich bliskich – prawo do świadczeń zdrowotnych,
10. nieudzielanie świadczeń zdrowotnych w wypadkach nagłych w wyniku stosowania tzw. „ostrych dyżurów” – prawo do świadczeń zdrowotnych,
11. wykonywanie badania USG pacjentom w sytuacji gdy w gabinecie znajdują się dwie lub więcej świadczeniobiorców przygotowujących się do badania lub ubierających się po skończonym badaniu – prawo do poszanowania intymności i godności,
12. odmowa rejestracji telefonicznej pacjentów nieposiadających dostępu do internetu – prawo do świadczeń zdrowotnych,
13. uniemożliwienie posiadania przy sobie na oddziale kwoty pieniężnej nie wyższej niż 100 złotych – prawo pacjenta do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie,
14. wypłacanie na oddziałach z depozytu szpitalnego kwot pieniężnych nie wyższych niż 100 złotych tygodniowo. Przekazywanie do depozytu szpitalnego posiadanych kwot pieniężnych przewyższających kwotę 300 złotych w przypadku przyjęcia pacjenta na oddział – Prawo pacjenta do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie,
15. udzielanie świadczeń w warunkach nieodpowiadających wymaganiom fachowym i sanitarnym – prawo do świadczeń zdrowotnych,
16. nie zapewnienie intymności i godności pacjentom (brak parawanów, złączone łóżka, niestosowne zwracanie się do pacjentów, zastrzeżenia w zakresie pobieranych opłat za podanie kawy czy herbaty i opłat za energię elektryczną) – prawo do poszanowania intymności i godności,
17. niewydawanie pacjentom kart depozytowych – prawo do depozytu,
18. udzielanie świadczeń zdrowotnych w obecności osób innych niż udzielające świadczeń zdrowotnych, bez zgody pacjentów – Prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta,
19. uzależnienie obecności osoby bliskiej przy tzw. „porodzie rodzinnym” od zgody ordynatora – prawo do obecności osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych,
20. udzielanie świadczeń zdrowotnych na salach operacyjnych (…) Szpitala, na których zainstalowane są urządzenia monitoringu wizyjny (kamery) oraz na niestosowaniu parawanów zasłaniających pacjentów podczas udzielania im świadczeń zdrowotnych na tych salach – prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta,
21. niezapewnianie pacjentom hospitalizowanym na (…) wyrobów medycznych, tj. pieluchomajtek, koniecznych do udzielania świadczeń zdrowotnych – prawo do świadczeń zdrowotnych,
22. umożliwienie udziału osobie towarzyszącej przy porodzie pod warunkiem, że przebieg ciąży jest prawidłowy, nie występują powikłania w trakcie porodu oraz osoba towarzysząca jest zdrowa – prawo do obecności osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych,
23. niezapewnienie właściwej obsady lekarzy w podmiocie leczniczym, które monitorowałyby całodobowo stan zdrowia pacjentów, zapewniały ciągłość leczenia, nadzorowały proces leczenia – prawo do świadczeń zdrowotnych,
24. udzielanie świadczeń zdrowotnych pacjentom niezdolnym do świadomego wyrażenia zgody na udzielenie tych świadczeń, w sytuacji braku przedstawiciela ustawowego pacjentów, bez zezwolenia sądu opiekuńczego – prawo do wyrażenia zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych,
25. zobowiązywanie pacjentów do zabierania ze sobą leków przyjmowanych stałe w ilości wystarczającej – prawo do świadczeń zdrowotnych,
26. uzależnienie obecności osoby bliskiej przy tzw. „porodzie rodzinnym” od uiszczenia opłaty w formie tzw. „cegiełki” – prawo do obecności osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych,
27. udzielanie świadczeń zdrowotnych w warunkach nieodpowiadających wymaganiom sanitarnym w wyniku braku wyposażenia sali chorych w dostęp do ciepłej i zimnej wody – prawo do świadczeń zdrowotnych,
28. nie zapewnienie udzielania świadczeń w sposób kompleksowy obejmujący wykonanie niezbędnych badań laboratoryjnych pacjentom poddawanym zabiegom w znieczuleniu ogólnym w wyniku wydawania skierowań do lekarza rodzinnego celem wykonania tych badań w podmiocie leczniczym udzielającym świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej – prawo do świadczeń zdrowotnych,
29. zapewnienie rejestracji pacjentów na udzielenie świadczeń zdrowotnych z zakresu ambulatoryjnej opieki zdrowotnej wyłącznie na podstawie osobistego zgłoszenia pacjenta dokonanego w jednym z dwóch dni w tygodniu – prawo do świadczeń zdrowotnych.

Wskazane wyżej przykłady oczywiście niw wyczerpują wszystkich sytuacji, w których dochodzi na naruszenia praw pacjenta. Każda sytuacja wymaga indywidualnej oceny.