Przedawnienie roszczeń – zmiany w 2018 roku

Z dniem 9 lipca 2018 r. weszła w życie ustawa nowelizująca kodeks cywilny w zakresie przedawnienia roszczeń . Dotychczasowy ogólny 10–letni termin przedawnienia z art. 118 został skrócony do lat 6.

Analogiczna zmiana długości terminu przedawnienia została wprowadzona w art. 125 K.c. przez przyjęcie, iż roszczenia stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawnia się z upływem 6 lat, a nie jak dotychczas z upływem lat 10. Tak więc na wyegzekwowanie prawomocnego wyroku, czy ugody mamy teraz 6 lat czasu, a nie, jak dotychczas – 10 lat

Konsekwencją tych zmian w kodeksie cywilnym jest zmiana kodeksu postępowania cywilnego, do którego wprowadzono dodatkowy wymóg pozwu o zasądzenie roszczenia  w postaci obowiązku wskazania daty wymagalności dochodzonego roszczenia.

Ważne - skrócenie terminu przedawnienia obecnych roszczeń

Ustawa skraca terminy przedawnienia roszczeń powstałych przed dniem wejścia jej w życie (9 lipca 2018 r.) i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, stanowiąc, że  stosuje się od tej daty nowe przepisy o przedawnieniu określone tą ustawą.

Ponadto ustawa przewiduje, iż jeżeli nowy termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpocznie się z dniem wejścia w życie ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie nastąpi z upływem tego wcześniejszego terminu.

Przykład 1

Pan Gerwazy uzyskał przeciwko Panu Protazemu prawomocny wyrok sądowy, a w konsekwencji tytuł egzekucyjny z tytułu długu w 2016 roku. W 2017 roku komornik umorzył postępowanie egzekucyjne z powodu niemożności wyegzekwowania świadczenia (długu). Według dotychczasowych przepisów, przedawnienie nastąpiłoby w 2027 roku (złożenie wniosku o egzekucję komorniczą przerywa bieg przedawnienia). Jednakże z uwagi na nowe przepisy, przedawnienie nastąpi już w 2024.

Przykład 2

Pan Kulfon nie zwraca Pani Monice pięciuset złotych, które pożyczył od niej w roku 2012. Pani Monika ma czas do 2022 roku na dochodzenie zwrotu wierzytelności. (przedawnienie skończyłoby się i tak wcześniej niż 6 lat od wejścia w życie ww. ustawy).

Przedawnienia innych roszczeń - 2018

Bez zmian pozostaje 3-letni  termin przedawnienia przewidziany dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Bez zmian pozostaje także przedawnienie roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych , uregulowane w art. 4421 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem:

1.  Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

2.  Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

3.  W razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

4.  Przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności.

Polecam też lekturę naszych innych wpisów dotyczących przedawnienia :

Odszkodowanie od państwa lub gminy a przedawnienie

Odszkodowanie od państwa (gminy, miasta, powiatu) – terminy przedawnienia

Odszkodowanie od Skarbu Państwa – czy da się obronić przed przedawnieniem?

Dekret Bieruta a przedawnienie roszczenia o odszkodowanie – od której decyzji liczy się bieg przedawnienia w sprawach dotyczących gruntów warszawskich?