Przekształcenie prawa wieczystego użytkowania we własność pod domami jednorodzinnymi i blokami mieszkalnymi.

Sejm 20 lipca 2018 r. uchwalił ustawę o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Ustawa ta została już opublikowana w Dzienniku Ustaw  4 września 2018 r. pod pozycja 1716 i zgodnie z jej treścią wchodzi w życie po upływie 30 dni od jej ogłoszenia.

Uwłaszczenie wieczystych użytkowników.

Ustawa ta z dniem 1 stycznia 2019 r. przynosi koniec wieczystego użytkowania dla ok 2,5 mln użytkowników. Z tym dniem wieczyści użytkownicy gruntów zabudowanych domami jednorodzinnymi, wielorodzinnymi, w których co najmniej połowa lokali to lokale mieszkalne, ale również zabudowanych garażami czy budynkami gospodarczymi, jeżeli służą one mieszkańcom , staną się z mocy prawa właścicielami tych gruntów. Ustawa ta nie ma jednak zastosowania do gruntów oddanych w wieczyste użytkowanie na inne cele niż cele mieszkaniowe tj. m.in. zabudowanych budynkami usługowymi.

Opłata za przekształcenie.

Przekształcenie jest odpłatne, jednak odpłatność jest rozłożona na 20 lat. Dotychczasowi użytkownicy wieczyści gruntów zobowiązani będę do zapłaty opłaty za przekształcenie na rzecz dotychczasowego właściciela gruntu. Opłata ta będzie odpowiadała opłacie za wieczyste użytkowanie, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia. Opłatę będzie trzeba wnosić tak samo jak opłatę za wieczyste użytkowanie do 31 marca każdego roku, a na wniosek złożony najpóźniej do 17 marca właściwy organ może rozłożyć opłatę na raty lub ustalić inny termin jej wniesienia, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego. Opłata wnoszona będzie przez 20 lat licząc od 1 stycznia 2019 r.  Ustawa przewiduje również możliwość jednorazowego wniesienia całej opłaty za przekształcenie w każdym czasie trwania obowiązku zapłaty opłaty. Zamiar zapłaty całej opłaty jednorazowo musi być poprzedzony zgłoszeniem takiego zamiaru właściwemu organowi. Jednorazowa zapłata opłaty za przekształcenie będzie opłacalna, ponieważ będzie można skorzystać z bonifikaty.

Co do gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa ustawa wprost wskazuje wysokość bonifikaty, która zależy od tego, w którym roku po przekształceniu wieczystego użytkowania zostanie wniesienia jednorazowa opłata i wynosi:

1) 60% – w przypadku, gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w roku, w którym nastąpiło przekształcenie;

2) 50% – w przypadku, gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w drugim roku po przekształceniu;

3) 40% – w przypadku, gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w trzecim roku po przekształceniu;

4) 30% – w przypadku, gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w czwartym roku po przekształceniu;

5) 20% – w przypadku, gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w piątym roku po przekształceniu;

6) 10% – w przypadku, gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w szóstym roku po przekształceniu.

Co do zaś gruntów stanowiących własność gmin, powiatów czy województw to trzeba będzie poczekać do uchwalenia przez rady albo sejmik uchwały określającej warunki udzielania bonifikat i wysokość stawek procentowych.

Jeżeli właściciel nieruchomości nie będzie zgadzał się z zawartą w zaświadczeniu informacją o wysokości i okresie wnoszenia opłaty, będzie mógł złożyć do właściwego organu, w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia zaświadczenia, wniosek o ustalenie wysokości lub okresu wnoszenia tej opłaty w drodze decyzji. Do czasu zakończenia postępowania ustalającego wysokość i okres wnoszenia opłaty, opłata wnoszona jest w wysokości wskazanej w zaświadczeniu. Ustalona w tym postępowaniu wysokość opłaty będzie obowiązywała od dnia przekształcenia.

Waloryzacja opłat.

Raz na trzy lata będzie możliwa waloryzacja opłat za przekształcenie. Będzie ona dokonywana w oparciu o wskaźniki zmian cen nieruchomości dla danego rodzaju nieruchomości ogłoszonych w formie obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa GUS.

Ujawnienie faktu przekształcenia w księdze wieczystej.

Podstawą wpisania prawa własności w księgach wieczystych będzie zaświadczenie wydawane przez organ, który dany grunt oddał w wieczyste użytkowanie ( wójta, burmistrza, prezydenta, zarząd powiatu czy województwa, starostę). Zaświadczenie zawierać będzie oznaczenie nieruchomości gruntowej lub lokalowej, według ewidencji gruntów i budynków oraz ksiąg wieczystych prowadzonych dla tych nieruchomości, pouczenie o konieczności wnoszenia rocznej opłaty prze kształceniowej, wysokości i okresie wnoszenia tej opłaty, a także możliwości jednorazowego wniesienia opłatami zasadach jej wnoszenia. Zaświadczenie powinno zawierać pouczenie o możliwości złożenia wniosku o ustalenie wysokości lub okresu wnoszenia tej opłaty w drodze decyzji.

Żaświadczenie będzie wydawane z urzędu nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia albo na wniosek właściciela w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania wniosku.

Organ wydający zaświadczenie doręczy go wieczystemu użytkownikowi i jednocześnie sądowi prowadzącemu księgę wieczystą dla danej nieruchomości. Sąd z urzędu dokona wpisu prawa własności jak i roszczenia o zapłatę opłaty za przekształcenie w dziale III księgi wieczystej. Dlatego też nie będzie konieczności składania przez użytkownika wieczystego wniosku do ksiąg wieczystych, a co za tym idzie nie trzeba będzie ponosić opłat z tym związanych.