Restrukturyzacja kontrahenta cz. 1.
Restrukturyzację można przeprowadzić w następujących postępowaniach: postępowaniu o zatwierdzenie układu, przyśpieszonym postępowaniu układowym, postępowaniu układowym i postępowaniu sanacyjnym. W zależności od danego postępowania restrukturyzacyjnego różny będzie jego wpływ na inne postępowania. Chodzi o oddziaływanie restrukturyzacji na postępowania, dotyczące masy układowej/sanacyjnej. Zwłaszcza o postępowania sądowe, administracyjne, sądowoadministracyjne przed sądami polubownymi, a także egzekucyjne i zabezpieczające.
Postępowanie o zatwierdzenie układu
Postępowanie to w znacznej mierze toczy się poza sądem. Na tym etapie dłużnik nie ma ograniczeń w zarządzie swoim majątkiem. Nadzór nad tą częścią postępowania restrukturyzacyjnego sprawuje nadzorca układu. Postępowanie to zmierza do przedstawienia sądowi do zatwierdzenia układu, wypracowanego i przegłosowanego wcześniej przez wierzycieli. Do dnia zatwierdzenia układu wierzyciele mogą dochodzić swoich roszczeń czy wszczynać postępowania egzekucyjne. Na tym etapie postępowanie to nie ma wpływu na inne postępowania sądowe, administracyjne czy sądowoadministracyjne.
Od dnia wydania przez sąd postanowienia w przedmiocie zatwierdzenia układu do dnia jego uprawomocnienia nadzorca układu wykonuje uprawnienia nadzorcy sądowego (art. 224 Prawa restrukturyzacyjnego). Od tej też chwili dłużnik na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu (np. zawarcie ugody, zrzeczenie się roszczenia) potrzebuje zgody nadzorcy sądowego, w niektórych przypadkach zezwolenia rady wierzycieli. Podjęcie takiej czynności bez wymaganej zgody skutkuje nieważnością. Dłużnik może natomiast dokonywać czynności zwykłego zarządu.
O wpływie postępowania o zatwierdzenie układu na inne postępowania możemy mówić dopiero od momentu wydania postanowienia w przedmiocie zatwierdzenia tego układu. Zgodnie z przepisami Prawa restrukturyzacyjnego w okresie od dnia zatwierdzenia układu przez sąd do dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu w tym przedmiocie, odpowiednie zastosowanie będą miały art. 259 i 260 Prawa restrukturyzacyjnego.
Postępowanie egzekucyjne i zabezpieczające
I tak postępowanie egzekucyjne, które dotyczy wierzytelności objętej układem z mocy prawa, a wszczęte przed dniem wydania postanowienia w przedmiocie zatwierdzenia układu ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem wydania postanowienia w przedmiocie zatwierdzenia układu. Zawieszenie następuje z mocy prawa, tym samym, np. komornik nie musi wydawać postanowienia o zawieszeniu. Jeśli natomiast dane postępowanie egzekucyjne nie dotyczy należności, które są z mocy prawa objęte układem, to może się ono toczyć również po wydaniu postanowienia o zatwierdzeniu układu. Postępowanie zawieszone podejmuje się w przypadku prawomocnego uchylenia postanowienia lub umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego.
Zajęcia
Po zatwierdzeniu układu dłużnik lub nadzorca sądowy może wnioskować do sędziego-komisarza o uchylenie zajęć dokonanych przed dniem wydania postanowienia o zatwierdzeniu układu. Może to nastąpić, jeśli zajęcia dokonano w postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym dotyczącym wierzytelności objętej z mocy prawa układem. Ponadto jeśli uchylenie dokonanego zajęcia jest niezbędne dla dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa przez dłużnika.
Wszczęcie postępowanie egzekucyjnego lub zabezpieczającego
Zgodnie z przepisami niedopuszczalne jest wszczęcie egzekucji czy wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia wynikającego z wierzytelności objętej z mocy prawa układem, po dniu zatwierdzenia układu. Jednocześnie wobec tych roszczeń z dniem zatwierdzenia układu bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu przez czas trwania postępowania.
Egzekucja z przedmiotu zabezpieczenia
Wyjątkiem od opisanych wyżej zasad jest przypadek wierzyciela posiadającego wierzytelność zabezpieczoną na mieniu dłużnika. Chodzi o zabezpieczenie w formie hipoteki, zastawu, zastawu rejestrowego, zastawu skarbowego czy hipoteki morskiej. Taki wierzyciel pomimo wydania postanowienia o zatwierdzeniu układu przez sąd, może prowadzić egzekucję. Egzekucja ta ogranicza się jednak wyłącznie do przedmiotu zabezpieczenia. W pewnych okolicznościach dłużnik lub nadzorca może tu wnioskować do sędziego-komisarza o zawieszenie postępowania egzekucyjnego.
Po prawomocnym zatwierdzeniu układu
Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu o zatwierdzeniu układu umorzeniu ulegają postępowania zabezpieczające i egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi w celu zaspokojenia wierzytelności objętych układem. Postępowania zabezpieczające i egzekucyjne, które zmierzały do zaspokojenia wierzytelności nieobjętych układem poedjmuje się na wniosek wierzyciela.
Z chwilą prawomocnego zatwierdzenia układu tytuły wykonawcze lub egzekucyjne, dotyczące wierzytelności objętych układem, tracą wykonalność z mocy prawa.