Rozprawa rozwodowa ➤ Od czego zaczyna się rozprawa? ➤ Władza rodzicielska ➤ Alimenty na dziecko ➤ Przebieg rozprawy w sądzie ➤Adwokat Karolina Bajtek

Kulminacyjnym punktem sprawy o rozwód jest rozprawa rozwodowa. Najczęściej odbywa się ona po kilku miesiącach od wniesienia pozwu o rozwód. Dla każdej ze stron procesu rozwodowego sytuacja spotkania się w sądzie praktycznie zawsze  wywołuje silne emocje i wiąże się z ogromnym stresem. Do rozprawy rozwodowej można jednak przygotować się wcześniej, o czym piszę w dzisiejszym artykule 🙂

Od czego zaczyna się rozprawa rozwodowa?

Rozprawa rozwodowa rozpoczyna się od tzw. wywołania sprawy. Wywołanie następuje albo poprzez fizyczne wyjście protokolanta przed salę rozpraw i powiedzenie przez niego przykładowo: „Sprawa z powództwa Anny Kowalskiej przeciwko Janowi Kowalskiemu o rozwód”. W nowoczesnych budynkach sądów często spotkać się już można z sytuacją, w której to z głośników znajdujących się przed salą rozpraw pada powyższy komunikat – już bez konieczności wychodzenia protokolanta przed salę rozpraw.

Następnie na salę rozpraw wchodzą wszyscy uczestnicy rozprawy – czyli małżonkowie, ich pełnomocnicy (jeżeli takowych posiadają) oraz wezwani świadkowie. W zależności od praktyki danego sędziego, na początku rozprawy sąd może odebrać dane osobowe od wszystkich obecnych osób (małżonków, świadków) bądź też poprosić świadków, aby poczekali na wywołanie ich po kolei na korytarzu przed salą rozpraw.

Standardowo na pierwszej rozprawie rozwodowej sąd pyta małżonków, czy widzą możliwość dania sobie kolejnej szansy i powrotu do zgodnego pożycia. Jeśli takiej możliwości nie ma, sąd nakłania do wypracowania przez małżonków porozumienia bądź też proponuje skierowanie małżonków do mediacji. Jeżeli strony nie wyrażają zgody na propozycje sądu, sąd przystępuje do postępowania dowodowego.

O co pyta sąd na rozprawie rozwodowej? Rozwód bez orzekania o winie.

Szczegółowość i czas trwania przesłuchania małżonków na rozprawie rozwodowej, a także zadawane przez sąd pytania zależą przede wszystkim od żądań zgłoszonych przez małżonków w pozwie o rozwód i w odpowiedzi na pozew o rozwód. Najbardziej ogólne i zazwyczaj najkrótsze będzie przesłuchanie wnoszących zgodnie o rozwód bez orzekania o winie małżonków nieposiadających wspólnych małoletnich dzieci. W takim wariancie, sprawa odbywa się zasadniczo bez świadków, a sąd przesłuchuje tylko małżonków. W tym przypadku, sąd będzie przykładowo pytał o to:

• czy małżonkowie mieszkają razem, a jeśli nie to od kiedy,
• czy małżonek kocha jeszcze drugiego małżonka, a jeśli nie to kiedy zdaniem małżonka uczucie wygasło,
• czy jest możliwość powrotu do wspólnego pożycia,
• kiedy po raz ostatni między małżonkami doszło do współżycia fizycznego,
• ogólnie w czym małżonkowie upatrują przyczyn rozpadu małżeństwa,
• czy małżonkowie prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, mają wspólne konto, wspólnie robią zakupy czy też opłacają rachunki.

Nieco bardziej szczegółowe będzie przesłuchanie stron i świadków w sprawie, w której małżonkowie co prawda chcą rozwieźć się bez orzekania o winie, jednak posiadają wspólne małoletnie dzieci. Sąd w wyroku rozwodowym w takim wypadku musi uregulować kwestię władzy rodzicielskiej, alimentów i kontaktów. I dlatego też – w zależności od tego, czy między małżonkami występuje w tych kwestiach spór, czy też nie – pytania będą dotyczyć przykładowo:

• poszczególnych kosztów utrzymania dzieci (wydatków na wyżywienie, odzież, kosmetyki, wyprawkę przedszkolną czy szkolną, zajęcia dodatkowe, hobby),
• sytuacji zawodowej każdego z rodziców,
• czy rodzice wspólnie łożą na utrzymanie dzieci,
• ewentualnego majątku posiadanego przez dzieci (np. spadku, darowizny),
• relacji rodziców z dziećmi,
• tego czy rodzice potrafią ze sobą współpracować w sprawach dotyczących dzieci,
• jeżeli rodzice dzieci nie mieszkają już razem, to jak wyglądają kontakty dzieci z tym rodzicem, z którym nie mieszają już one pod jednym dachem,
• czy rodzice interesują się potrzebami dzieci, znają te potrzeby i je zaspokajają,
• czy dzieci wiedzą o rozwodzie rodziców i jak radzą sobie z tą sytuacją.

Co ważne, zarówno stronom, jak i przesłuchiwanym w sprawie o rozwód świadkom, pytania zadaje nie tylko sąd, ale także pełnomocnicy każdej ze stron. Przesłuchiwanym świadkom określone pytania mogą również zadawać sami rozwodzący się małżonkowie.

Kogo po kolei przesłuchuje sąd?

Odpowiedź na to pytanie znów brzmi: to zależy. To zależy po części od praktyki przyjętej przez sędziego rozpoznającego sprawę. Czasami sąd rozpoczyna rozprawę rozwodową od tzw. informacyjnego przesłuchania stron (męża i żony). Wtedy to bardzo ogólnie sąd pyta małżonków o to: od kiedy są małżeństwem, czy posiadają wspólne dzieci, w jakim wieku są dzieci, czy małżonkowie mieszkają razem a jeśli nie to od kiedy. Co do zasady jednak sąd dokładnie przesłuchuje strony dopiero na samym końcu postępowania. Najczęściej jednak sąd rozpoczyna od przesłuchania świadków. Zwyczajowo najpierw będą to świadkowie strony wnoszącej pozew o rozwód (strony powodowej), a następnie strony pozwanej. Pytania świadkom najpierw zadaje sąd, później pełnomocnik strony która zawnioskowała danego świadka (i ewentualnie sama strona, która wnioskowała tego świadka), a na samym końcu – pełnomocnik strony przeciwnej i sama strona przeciwna. Jeżeli w sprawie powołany był biegły, np. psycholog czy pedagog, wówczas możliwe jest także przesłuchanie biegłego na rozprawie. To następuje po przesłuchaniu wszystkich świadków i przed przesłuchaniem stron.

Jak długo trwa sprawa o rozwód?

Ogólny czas trwania sprawy o rozwód zależny jest przede wszystkim od żądań zgłoszonych w pozwie i w odpowiedzi na pozew. Można przewidzieć, że dłużej będzie trwał rozwód z orzekaniem o winie niż rozwód bez orzekania o winie. Dłużej będzie trwał rozwód w przypadku sporu co do wysokości alimentów czy też wymiaru kontaktów rodziców z dziećmi. Krótko mówiąc – im więcej kwestii spornych między małżonkami, tym dłużej będzie trwała sprawa o rozwód. Im więcej jest zgłoszonych w pismach stron dowodów, tym więcej rozpraw będzie musiał wyznaczyć sąd i w konsekwencji tym dłużej trzeba będzie czekać na wydanie przez sąd wyroku w sprawie o rozwód. Jeżeli małżonkowie wypracują rodzicielski plan wychowawczy , który sąd zaakceptuje, wówczas sąd ograniczy przesłuchanie do niezbędnego minimum. Jeżeli któraś ze stron zaskarży wydany przez sąd okręgowy wyrok (składając apelację), wówczas sprawa o rozwód „przeciągnie się” aż do wydania prawomocnego wyroku przez sąd apelacyjny.