Rozwód z orzekaniem o winie. O czym warto pamiętać

Co do zasady, sąd orzeka w wydanym wyroku rozwodowym, czy i który z małżonków ponosi winę w rozkładzie pożycia małżeńskiego.

Sąd zaniecha orzekania o winie, wyłącznie na zgodne żądanie małżonków. W myśl art. 57 § 2 zdanie 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:  „W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.”

Należy jednak pamiętać, że fakt uznania jednego z małżonków  za wyłącznie winnego rozkładowi pożycia małżeńskiego, niesie za sobą poważne skutki prawne.

I tak zgodnie z obowiązującymi przepisami:  „ Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku , może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.”  (art. 60§1KRiO)

Ponadto, zgodnie z art. 60 § 2 KRiO: „ Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą  istotne   pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego , sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.”

Przy czym: „Ocena, czy nastąpiło istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego (art. 60 § 2 k.r.o.), zależy od porównania sytuacji, w jakiej niewinny małżonek znalazł się wskutek orzeczenia rozwodu, z sytuacją, w jakiej znajdowałby się, gdyby rozwodu nie orzeczono i gdyby pożycie małżonków funkcjonowało prawidłowo” (wyrok SN z 7 maja 1998 r., III CKN 186/98).

Jak wskazała Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 lipca 1999 roku (sygn. akt I CKN 415/99): „Pogorszenie sytuacji materialnej byłego małżonka, domagającego się zasądzenia alimentów na podstawie art. 60 § 2 k.r.o., może polegać na zmniejszeniu ilości środków stojących do dyspozycji małżonka niewinnego, jak również na zwiększeniu się jego usprawiedliwionych potrzeb. Pogorszenie to musi wystąpić na skutek rozwodu.”

Warto wiedzieć, że obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu (uprawnionemu do alimentów) wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. W myśl art.60 § 3 zd. 2 KRiO:  „Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.”

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 15 września 1978 r.(sygn. akt III CZP 57/78): „ Powództwo o przedłużenie obowiązku alimentacyjnego małżonka rozwiedzionego, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego, może być wytoczone także po upływie pięcioletniego terminu określonego w art. 60 § 3 k.r.o.”