Rozwód z wyłącznej winy małżonka i jego konsekwencje prawne

Dzisiejszy post kierowany jest dla osób, które rozważają złożenie pozwu rozwodowego, bądź zostały w takiej sprawie pozwane. Wpis ten obejmuje wyłącznie tematykę istoty winy małżonka za rozkład pożycia małżeńskiego w procesie o rozwód. Dalsze kwestie z zakresu prawa rodzinnego, które rozstrzygane są w sprawie o rozwód (np. władza rodzicielska, alimenty na małoletnie dziecko, eksmisja, podział majątku itd.) zostaną podjęte w późniejszym czasie.

Osoba, która chce uzyskać rozwód musi przed złożeniem pozwu podjąć kilka niezmiernie ważnych decyzji – w tym, czy będzie żądała orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy drugiego małżonka, czy złoży wniosek o nieorzekaniu przez sąd o winie któregokolwiek z małżonków. Taką samą decyzję musimy podjąć także jeżeli to my zostaniemy pozwani o rozwód – wówczas wskazujemy nasze stanowisko w odpowiedzi na pozew. Przedmiotowa kwestia jest warta szczegółowego przemyślenia bowiem posiada – oprócz znaczenia moralnego – także istotne konsekwencje prawne. I tak zgodnie z K.R.O (Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym) osoba, która nie została uznana za wyłącznie winną rozkładu pożycia może żądać alimentów od byłego małżonka, kiedy znajdzie się w niedostatku. Natomiast małżonek uznany za wyłącznie winnego rozpadu pożycia małżeńskiego nie może żądać alimentów na siebie od małżonka niewinnego, nawet wówczas gdy znajdzie się w oczywistym niedostatku. Jeżeli z kolei rozwód został orzeczony w wyłącznej winy drugiego małżonka i pociągnął za sobą istotne pogorszenie sytuacji małżonka niewinnego, małżonek niewinny może żądać alimentów na siebie i nie musi w tym celu udowadniać, że znajduje się w niedostatku. W takiej sytuacji wystarczy jedynie wykazanie, że rozwód pogorszył sytuację majtkową tego małżonka. Nie jest konieczne zatem, aby małżonek niewinny znajdował się w niedostatku, a jedynie musi zachodzić dysproporcja między stanem majątkowym obecnym, a tym jaki by on był gdyby małżonkowie kontynuowali wspólne pożycie. Jeżeli sąd nie orzekł o wyłącznej winie jednego z małżonków, obowiązek alimentacyjny istnieje przez 5 lat. Jeżeli z kolei sąd uznał, że winę za rozkład pożycia małżeńskiego ponosi jeden z małżonków wówczas nie ma ograniczenia czasowego trwania takiego obowiązku.

Kiedy możemy żądać orzekania o wyłącznej winie małżonka?

Jeżeli strony nie złożą zgodnego wniosku o nieorzekaniu o winie za rozkład pożycia któregokolwiek z małżonków, sąd z urzędu musi orzec o przedmiotowej winie. W takim przypadku niezbędne jest wnikliwe badanie sprawy i indywidualne rozstrzygnięcie co do winy małżonków. W kodeksie rodzinnym nie znajdziemy enumeratywnie wyliczonych przykładów zachowań, które przesądzą o winie jednego z małżonków. Obiektywnie jednak można wskazać, że do rozkładu pożycia małżeńskiego z wyłącznej winy przyczyniają się następujące zachowania jednej ze stron: nadużywanie alkoholu lub środków odurzających, zdrada (jeśli była przyczyną rozkładu pożycia, a nie jego skutkiem), przemoc fizyczna lub psychiczna, nieprzyczynianie się do zaspokojenia potrzeb rodziny.

Ile trwa sprawa o rozwód z orzeczeniem winy?

Sprawy o rozwód są sprawami bardzo indywidualnymi i zarówno wynik, jak i czas trwania takiego postępowania zależy od materiału dowodowego zabranego w jego toku. Jeżeli któraś ze stron wnioskowała o przesłuchanie kilkunastu, czy kilkudziesięciu świadków na okoliczność wykazania np. zdrady małżonka, sprawa taka może trwać nawet latami. Jeżeli natomiast materiał dowodowy ogranicza się do przesłuchania kilku świadków i analizy pozostałych dowodów np. zdjęć fotograficznych, wiadomości elektronicznych, nagrań między małżonkami, których autentyczności nie podważa żadna ze stron, wówczas proces zakończy się zdecydowanie szybciej. Poza rozstrzygnięciem o winie pozostaje jeszcze często kwestia powierzenia władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron, ustalenie wysokości alimentów, określenie sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania, czy eksmisji, a zatem kwestii niezmiernie ważnej dla obu stron. Bez wątpienia sprawy o rozwód bez orzekania o winie trwają krócej, bowiem sąd jest związany stanowiskiem stron w tym zakresie.

Ostatecznie podkreślenia wymaga, że sprawy rozwodowe bywają często skomplikowane – zwłaszcza te z orzekaniem o winie – i w związku z tym zalecamy przy ich prowadzeniu aby korzystać z pomocy profesjonalnych pełnomocników, albowiem rozstrzygnięcia wyroku mają zazwyczaj ogromny wpływ na nasze dalsze życie. Jeżeli nie zamierzamy być reprezentowani przez adwokata lub radcy prawnego szczerze radzimy, aby przygotowywać się skrupulatnie do rozpraw i ustosunkowywać się rzeczowo do wniosków i twierdzeń drugiej strony.