Stały pobyt za granicą, a rozwód w Polsce

W ciągu ostatnich ponad 10 lat sporo Polaków przeprowadziło się poza granice Polski, gdzie na stałe przebywa i pracuje. Niektórzy małżonkowie wyjechali razem, zaś inni są małżeństwem na „odległość”.

W przypadku, gdy strony podejmują decyzję o rozwodzie, pierwsze pytanie jakie sobie zadają, brzmi „W którym kraju powinniśmy się rozwieść ?”.

Czy w Polsce, z uwagi na fakt, że oboje jesteśmy obywatelami polskimi, czy też w kraju, w którym ostatnio zamieszkiwaliśmy?

 

W tym miejscy należy wskazać, że ustawodawca przewiduje dwie możliwości:

I możliwość

Art. 1103 Kodeksu postępowania cywilnego, zwanego dalej „kpc” wskazuje, że sprawy rozpoznawane w procesie należą do  jurysdykcji krajowej , jeżeli  pozwany ma miejsce zamieszania  lub miejsce zwykłego pobytu w Polsce

II możliwość

Zgodnie z art. 1103 1§ 1 Kpc sprawy małżeńskie oraz sprawy dotyczące małżeńskich stosunków majątkowych należą do jurysdykcji krajowej  także wtedy, gdy:

 

  • oboje małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania  lub ostatnie miejsce zwykłego pobytu w  Rzeczypospolitej Polskiej ,  jeżeli jedno z nich nadal ma miejsce zamieszkania  lub miejsce zwykłego pobytu w  Rzeczypospolitej Polskiej , lub

 

Przykład : małżonkowie wspólnie zamieszkiwali w Gdańsku, po czym mąż wyjechał do pracy za granicę, zaś żona nadal mieszka w Gdańsku, w takiej sytuacji właściwym będzie Sąd Okręgowy w Gdańsku;

 

  • małżonek będący powodem  ma co najmniej od roku bezpośrednio przed wszczęciem postępowania miejsce zamieszkania  lub miejsce zwykłego pobytu w  Rzeczypospolitej Polskiej , lub

 

Przykład : małżonkowie wspólnie zamieszkiwali poza granicami Polski, po czym osoba składająca pozew o rozwód, od co najmniej roku zamieszkuje w Polsce;

 

  • małżonek będący  powodem jest obywatelem polskim  i ma co najmniej  od sześciu miesięcy  bezpośrednio przed wszczęciem postępowania  miejsce zamieszkania  lub miejsce zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, lub

 

Przykład : małżonkowie wspólnie zamieszkiwali poza granicami Polski, po czym osoba składająca pozew o rozwód, od co najmniej roku zamieszkuje w Polsce i posiada obywatelstwo polskie;

 

  • oboje małżonkowie są obywatelami polskimi .

 

Przykład : małżonkowie mieszkają i pracują poza granicami Polski, ale oboje są obywatelami polskimi,

 

W tym miejscu należy wskazać, że powyższe przepisy dają  możliwość małżonkom  dokonania wyboru , czy chcieliby rozwieść się w Polsce, czy też w państwie, w którym obecnie przebywają wspólnie lub zamieszkuje w nim jeden z małżonków.

 

Istnieje jednak jeden  wyjątek  od zasady możliwości wyboru sądu, albowiem zgodnie z art. 1103 1 § 2 kpc  jurysdykcja krajowa w Polsce  jest  wyłączna , w przypadku, gdy:

 

  1. oboje małżonkowie są  obywatelami polskimi

oraz

  1. mają  miejsce  zamieszkania i miejsce zwykłego pobytu w  Rzeczypospolitej Polskiej .

 

W takiej sytuacji małżonkowie  nie mają prawa wyboru, w którym z państw chcieliby przeprowadzić rozwód, albowiem jedynym właściwym sądem jest sąd polski.

 

Dodatkowo należy wskazać, że jurysdykcja krajowa w sprawie małżeńskiej obejmuje także:

– orzekanie o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi małżonków

oraz

– sprawy o alimenty,

– sprawy o kontakty z dzieckiem.

Podsumowując, w przypadku gdy małżonkowie decydują się na przeprowadzenie sprawy rozwodowej w Polsce, a posiadają małoletnie dzieci mogą również uregulować kwestie dotyczące kontaktów z dziećmi, zakres władzy rodzicielskiej oraz wysokość alimentów w tym samym postępowaniu.