Czytając gazety, oglądając telewizję czy przeglądając strony internetowe, niemal na każdym kroku jesteśmy bombardowani reklamami firm proponujących zaciągnięcie pożyczki w bardzo krótkim czasie i zazwyczaj bez konieczności spełnienia podstawowych wymogów formalnych. Skorzystanie z tego rodzaju usług w wielu trudnych sytuacjach życiowych wydaje się być jedynym wyborem. Potencjalnie przejrzysta i jednoznacznie sformułowana umowa często zawiera jednak wiele celowych nieścisłości, które z łatwością wykorzystują nieuczciwi pożyczkodawcy. 

Treść regulaminu nie zawsze jest zgodna z prawem

Kwoty określane w umowie pożyczki często są w podstępny i umiejętny sposób zakamuflowanym zyskiem wierzyciela. W dotychczasowej praktyce spotkaliśmy się m.in. z:

• „opłatą aranżacyjną”;
• „opłatą przygotowawczą”;
• kosztami ubezpieczenia”;
• „kosztami windykacji”;
• „dodatkowymi opłatami”.

Wszystkie te określenia oznaczały faktycznie, bezprawnie narzucone przez pożyczkodawcę, dodatkowe przychody z tytułu zawartej umowy, których wysokość w porównaniu do rzeczywistej  kwoty pożyczki była rażąco wygórowana. W efekcie pożyczkobiorca po otrzymaniu kwoty 4.000 złotych musiał zwrócić pożyczkodawcy 20.000 złotych.

Ilość osób poszkodowanych przez taki proceder  stale wzrasta. Wiele z nich decyduje się na bierne podporządkowanie warunkom umowy, żyjąc w przekonaniu, że skoro podpisali kontrakt, to niemożlwe jest jego późniejsze podważenie.

Na szczęście okazuje się, że nie jesteśmy kompletnie bezradni wobec tego rodzaju firm. Wystąpienie na drogę sądową często prowadzi do osiągnięcia pozytywnych dla pożyczkobiorców rezultatów. Sądy w niemal każdym przypadku uznają działania tych przedsiębiorstw za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, a postanowienia zawarte w umowie za niedozwolone. Wyroki na ogół prowadzą do nakazu zwrotu tylko tej kwoty, która została realnie udzielona pożyczkobiorcy.

Jak możemy pomóc pożyczkobiorcy? Jak wykorzystać prawo w walce z firmami pożyczkowymi?

Szukając najskuteczniejszych sposobów pomocy naszym Klientom, opieramy się o najnowsze orzecznictwo sądów, zgodnie z którym działanie podmiotów udzielających powyższych świadczeń stanowi naruszenie zasad uczciwości kontraktowej, lojalności oraz rzetelności w kształtowaniu i wykonywaniu stosunku obligacyjnego. Wszystko to prowadzi do naruszenia  art. 5 kodeksu cywilnego określającego zasadę współżycia społecznego . W oparciu o niniejszą klauzulę generalną, możliwe jest z kolei zastosowanie  art. 58 § 2 kodeksu cywilnego , stanowiącego, że czynność prawna, sprzeczna z zasadami współżycia społecznego jest nieważna.

Ponadto przyczyny nieważności umowy pożyczki można upatrywać również w  art. 353 k.c ., który to formułuje zasadę swobody umów, jednocześnie określając jej ograniczenia. Zasada ta mówi, że strony stosunku zobowiązaniowego mogą kształtować go w sposób dowolny, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się przepisom ustawy, naturze (właściwości) stosunku oraz zasadom współżycia społecznego. Analiza większości tych umów prowadzi do uznania przez sądy, że umowy te naruszają zarówno zasady współżycia społecznego, jak i są sprzeczne z naturą pożyczki, co może skutkować nieważnością w kontekście  art. 58 k.c.

Skutecznym rozwiązaniem w walce o zwycięstwo może być także skorzystanie z  art. 385 k.c , który stanowi, że postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (tzw. klauzule abuzywne). Stwierdzenie przez sąd abuzywności postanowień będzie prowadzić do ich bezskuteczności tj. umowa nie wywoła wynikającego z postanowienia niedozwolonego  skutku prawnego.

Świetnym zobrazowaniem stosunku organów publicznych do nieuczciwego procederu pożyczek, tak zwanych chwilówek, jest sprawa z 2013 r., gdzie Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał niektóre praktyki Provident Polska za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów i narzucił karę w wysokości blisko 13 mln zł.

Nie bądźmy bierni wobec nieuczciwych działań firm oferujących pożyczki typu chwilówki. Te firmy nie stoją ponad prawem. Istnieją skuteczne sposoby podważenia zawartych z nimi umów i odzyskania przysługujących nam pieniędzy. Konsekwentna walka może doprowadzić do odzyskania ponad połowy środków, których pierwotnie domagał się od nas pożyczkodawca.