W wpisie dotyczącym zmian w dostępie do bocznic kolejowych wspomniałem, że do ustawy o transporcie kolejowym zostanie wprowadzone nowej pojęcie „infrastruktury usługowej”. Wynika to z wdrożenia dyrektywy 2012/34/UE w sprawie utworzenia jednolitego obszaru kolejowego.Infrastruktura usługowa  powinna być ogólnodostępna  i w jej skład wejdą, między innymi, stacje pasażerskie, punkty sprzedaży biletów, stacje rozrządowe oraz urządzenia służące do zestawiania pociągów.

Kto będzie mógł zostać operatorem infrastruktury usługowej?

Zmiana ustawy o transporcie kolejowym wprowadzi zasadę, że  działalność operatora infrastruktury usługowej będzie działalnością regulowaną . Podjęcie tej działalności będzie możliwe dopiero po  uzyskaniu wpisu do rejestru prowadzonego przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego .
Wobec tego operatorem infrastruktury usługowej będzie mógł zostać  przedsiębiorca, który złoży do Prezesa UTK wniosek o wpis do rejestru działalności regulowanej , a Prezes UTK  w terminie 7 dni, dokona wpisu  przedsiębiorcy. Operator będzie pobierał od przewoźników kolejowych  opłatę za korzystanie z udostępnionej infrastruktury usługowej . Niestety dyrektywa 2012/34/UE ani ustawa o transporcie kolejowym, w tym jej projekt, nie precyzują wysokości pobieranych opłat. Wskazane zostało jedynie, że wysokość opłaty za dostęp do infrastruktury usługowej  nie może przekraczać kosztów świadczenia usługi podwyższonych o tzw. „rozsądny zysk” . Z drugiej strony zmieniona ustawa o transporcie kolejowym będzie przewidywała furtkę dla ubiegającego się o dostęp do infrastruktury usługowej. Będzie mógł on  wnieść skargę do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego , jeżeli uzna, że opłaty są zbyt wygórowane. Wniesienie skargi do Prezesa UTK spowoduje wszczęcie postępowania, w wyniku którego powinna zostać wydana decyzja określająca wysokość opłaty za dostęp do danego obiektu infrastruktury usługowej.

Procedura uzyskania dostępu do infrastruktury usługowej

O tej procedurze wspominałem już w  artykule dotyczącym dostępu do bocznic kolejowych . Przypomnę tylko, że operator infrastruktury usługowej będzie musiał ustosunkować się do wniosku przewoźnika kolejowego w terminie  14 dni  od dnia złożenia wniosku. Jeżeli wniosek przewoźnika nie zostanie pozytywnie rozpoznany, spór powinien zostać wyjaśniony przez Prezesa UTK.

Niezależność

W wielu aktach prawnych Unii Europejskiej, w tym dotyczących transportu kolejowego, pojawia się często stwierdzenie dotyczące  równego i niedyskryminacyjnego dostępu  oraz zagwarantowania uczciwej konkurencji . Dotyczy to także dostępu do infrastruktury, w tym obiektów infrastruktury usługowej.
W jaki sposób powyższe zostanie zagwarantowane? Między innymi przez  rozdzielenie funkcji zarządcy infrastruktury albo  operatora infrastruktury usługowej od funkcji przewoźnika kolejowego . Chodzi głównie o to, by pozostali  przewoźnicy kolejowi , przypomnę, że w Polsce obecnie  jest ich blisko setka , mieli zagwarantowany równy dostęp do tego rodzaju obiektów.
Oczywiście, w Polsce, już od wielu lat  obowiązuje zasada rozdzielności funkcji zarządcy infrastruktury kolejowej oraz wykonywania przewozów kolejowych . Zgodnie z tą zasadą, zarządca może wykonywać jedynie przewozy kolejowe o charakterze technologicznym i na swoje potrzeby. Także wprowadzenie obiektów infrastruktury usługowej i zarządzanie nimi powinno stanowić jedynie kontynuację przyjętej zasady.