Umowa barterowa w działalności Start-up

W działalności każdego startupu przychodzi taki czas, gdy dla rozwoju firmy niezbędne jest skorzystanie z usług webdesignera, grafika, profesjonalnego fotografa, czy chociażby zaopatrzenie się w niezbędny towar do produkcji np. odzieży. Aby zoptymalizować koszty takiej transakcji warto postawić na rozliczenie bezgotówkowe.

Umowa barterowa - to umowa o charakterze kompensacyjnym. Polega na zobowiązaniu się jednej ze stron do uregulowania w drodze świadczenia niepieniężnego należności za świadczenie niepieniężne drugiej strony. W drodze tej umowy dochodzi więc do bezpośredniej wymiany towarów bądź usług, których wartość jest do siebie zbliżona.

W ramach umowy barterowej może więc dojść do następujących rozliczeń:

• usługa za towar - jedna strona umowy zobowiązuje się do świadczenia na rzecz drugiej konkretnych usług, w zamian otrzymując rozliczenie w postaci towaru,

• towar za usługę - jedna ze stron przenosi własność rzeczy w postaci towarów, a druga strona spełnia świadczenie wykonując konkretną usługę,

• usługa za usługę - w tym przypadku obie strony zobowiązują się do świadczenia usług w zamian za spełnienie świadczeń wynikających z umowy.

Przedmiot umowy może być różnorodny, istotne jest aby zachować tzw. ekwiwalentność obydwu świadczeń. Chodzi więc o to, aby obie strony świadczyły towary bądź usługi o zbliżonej do siebie wartości. Najkorzystniejszym rozwiązaniem jest ustalenie wartości świadczeń według cen rynkowych.

Umowa barterowa jest niewątpliwie korzystnym i elastycznym rozwiązaniem. Swym charakterem umowa barterowa zbliżona jest do umowy zamiany. Dla swej ważności umowa nie wymaga zachowania formy pisemnej. Zatem do jej zawarcia może dojść ustnie, bądź w drodze wymiany wiadomości e-mail i uzgodnieniu istotnych postanowień umownych. Jednak dla celów dowodowych warto, aby umowa została zwarta na piśmie.

Z uwagi na to, że umowa ta jest powszechnie stosowana w obrocie gospodarczym, stronami tej umowy mogą być zarówno osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz osoby prawne tj. spółki osobowe lub handlowe. Również stroną takiej umowy może być osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Przy zawieraniu jednak takiej umowy należy mieć na uwadze niedogodności jakie wiążą się z rozliczeniem kosztów transakcji.

Do istotnych postanowień umowy należy zaliczyć:

• prawidłowe określenie stron umowy - z uwzględnieniem danych ujawnionych w rejestrach oraz prawidłowym wskazaniem osób uprawnionych do reprezentacji,

• określenie wzajemnych świadczeń - zgodnie z zasadą ekwiwalentności,

• obowiązek przeniesienia własności rzeczy oraz wydanie rzeczy - w przypadku gdy jednym z elementów rozliczenia są rzeczy bądź towary,

• obowiązek jednej ze stron lub obu stron do świadczenia konkretnych usług - w tym celu należy w umowie opisać na czym polega zachowanie się strony zobowiązanej do świadczenia usług,

• terminy i warunki spełnienia przez strony wzajemnych świadczeń,

• obowiązek zachowania należytej staranności przez obie strony umowy.

Warto również pamiętać, że gdy przedmiot wzajemnego świadczenia w umowie barterowej wiąże się z obowiązkiem przeniesienia majątkowych praw autorskich np. do wykonanego dzieła, bądź udzielenia stosownych licencji, warto aby w umowie znalazł się odrębny zapis.

Charakterystycznym elementem umowy barterowej jest to, że obie strony umowy mogą być dla siebie sprzedawcą (przy rozliczeniu w towarze) lub usługodawcą (przy rozliczeniu w formie usługi). Zatem każda ze stron dysponuje uprawnieniami sprzedawcy lub usługodawcy oraz kupującego lub usługobiorcy.

Umowa barterowa ma charakter wzajemny, zatem świadczenia obydwu stron powinny być spełnione jednocześnie. W celu zabezpieczenia się przed np. nieterminowym wykonaniem zobowiązania oprócz roszczeń stron wynikających z niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych, dogodnym rozwiązaniem jest wprowadzenie do umowy instytucji kary umownej za nienależyte bądź nieterminowe wykonanie zobowiązania niepieniężnego.

Pomimo tego, że umowa barterowa ma na celu bezgotówkowe rozliczenie wzajemnych świadczeń, strony będące przedsiębiorcami mają obowiązek rozliczenia się na podstawie wystawionych faktur VAT.