Umowa o dzieło a umowa zlecenie

Umowa o dzieło oraz umowa zlecenie są umowami prawa cywilnego. O czym powinniśmy pamiętać podpisując taką umowę? Przede wszystkim należy zdawać sobie sprawę z tego, że wykonującemu umowę cywilnoprawną nie przysługują prawa takie jak pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę. Nie możemy więc korzystać np. z urlopów, nie chronią nas przepisy o czasie pracy oraz cały szereg innych przepisów prawa pracy. Jeżeli jednak pracodawca zaproponuje nam umowę cywilnoprawną a my się zgodzimy, dobrze jest zdawać sobie sprawę z różnic pomiędzy najczęściej występującymi umowami w tego typu przypadkach.

Pierwsza umowa, czyli umowa o dzieło, jest umową rezultatu. Rezultat jest najważniejszym i zgoła zasadniczym elementem umowy o dzieło. Zawierając umowę o dzieło musimy być świadomi, że zobowiązujemy się do osiągnięcia określonego rezultatu (np. napisania artykułu). Ten rezultat powinien być określony szczegółowo w treści umowy poprzez wskazanie jego konkretnych cech. Jest to wskazane tym bardziej, że za wykonanie tego rezultatu odpowiadamy przed zamawiającym. Nie będzie więc łatwym wykazanie wykonania zamówionego działa, jeżeli w umowie nie będą szczegółowo określone jego cechy.

Druga z omawianych umów, umowa zlecenia, różni się od umowy o dzieło, właśnie przede wszystkim przedmiotem. O ile przedmiotem umowy o dzieło jest rezultat (jego wykonanie) o tyle w umowie zlecenia przedmiotem jest staranne działanie zleceniobiorcy. Zleceniobiorca działając starannie, zgodnie z treścią umowy, nie zobowiązuje się do osiągnięcia określonego rezultatu a jedynie do pewnych, rozłożonych w czasie, starannych działań. Oczywiście również i w przypadku umowy zlecenia strony powinny określić w umowie na czym ma polegać owo staranne działanie.

Po wstępnej analizie zasadniczych różnic ww. umów powstaje pytanie – kiedy umowa jest faktycznie umową zlecenia a kiedy umową o dzieło? Charakter umowy nie może być kształtowany dowolnie. To bowiem natura pewnych czynności i działań przemawia za uznaniem danej umowy jako dzieła lub zlecenia. Pewnych stosunków nie możemy więc ujmować jako dzieło, jeżeli ewidentnie mają cechy zlecenia jak i też odwrotnie. Jeżeli więc daną umowę określimy jako dzieło, to pomimo tego nie będzie ona w istocie dziełem, jeżeli nie będzie przewidywać konkretnego rezultatu. Charakter pewnych czynności po prostu przesądza, że nie da się przewidzieć rezultatu, np. umowa o sprawowanie opieki nad dzieckiem lub osobą starszą nie może być umową o dzieło. Wynika to z faktu, że opiekun nie może w umowie zagwarantować żadnego rezultatu a jedynie staranne działanie. Charakter danego stosunku przesądza więc o tym jak należy go zakwalifikować.

Wskazane powyżej przykłady są proste i oczywiste. Czasami jednak powstają wątpliwości co do charakteru prawnego danego stosunku prawnego i wówczas pomocy można szukać w orzecznictwie sądowym jak również w doktrynie prawa. W ostatnim czasie narosło wiele wątpliwości na tle charakteru umów cywilnoprawnych z uwagi na liczne kontrole ze strony organów państwowych (m.in. ZUS, NFZ), które mają na celu kontrolę prawidłowości ich zawierania w kontekście obowiązków ubezpieczeniowych. Na pewno należy wskazać, iż przed wyborem formy umowy warto zwrócić szczególną uwagę na regulacje prawne danego typu stosunków i zastanowić się nad wyborem właściwej umowy. Umowę zlecenie od dzieła różnią także inne jej cechy, szczegółowo uregulowane przepisami kodeksu cywilnego. Jeżeli interesuje Cię tematyka takich umów, zapraszamy do skorzystania z usług naszej kancelarii. Pomożemy Ci skontruować odpowiednią umowę jak również służymy fachową poradą.

Powyższe uwagi mają charakter jedynie informacyjny i ogólny i nie stanowią porady prawnej. Porada prawna może zostać udzielona przez radcę prawnego jedynie po gruntownym zapoznaniu się ze stanem faktycznym konkretnej sytuacji.