Upadłość konsumencka
Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny .
Dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Sąd Najwyższy precyzuje, że krótkotrwałe wstrzymanie płacenia długów wskutek przejściowych trudności nie jest podstawą ogłoszenia upadłości, gdyż o niewypłacalności w rozumieniu art. 11 ust. 1 PrUpN można mówić dopiero wtedy, gdy dłużnik z braku środków przez dłuższy czas nie wykonuje przeważającej części swoich zobowiązań (wyr. z 19.1.2011 r., V CSK 211/10, Legalis).
Wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić tylko dłużnik lub jego pełnomocnik. Dłużnik nie jest ograniczony jakimkolwiek terminem do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Dłużnik może skutecznie w każdym czasie - do dnia ogłoszenia upadłości - cofnąć złożony wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Nie można żądać ogłoszenia upadłości osoby fizycznej, w trybie właściwym dla upadłości konsumenckiej, która była przedsiębiorcą, po zaprzestaniu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej, jeżeli od dnia wykreślenia z właściwego rejestru nie upłynął rok. Zasada ta ma zastosowanie odpowiednio do osób, które przestały być wspólnikami osobowych spółek handlowych.
Postępowanie upadłościowe prowadzi się także wtedy, gdy dłużnik ma tylko jednego wierzyciela. Upadłość konsumencka może być prowadzona dalej nawet wówczas, gdy jedyny wierzyciel upadłego nie dokona zgłoszenia swojej wierzytelności.
Zgodnie z art. 76a ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z 28.7.2005 r. (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1025 ze zm.), od wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej pobiera się opłatę podstawową w wysokości 30 zł .
Sądem właściwym jest sąd rejonowy wydział gospodarczy miejsca zamieszkania dłużnika.
Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zawierać:
1) imię i nazwisko, miejsce zamieszkania oraz numer PESEL dłużnika, a jeśli dłużnik nie posiada numeru PESEL - dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
2) wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika;
3) wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie - w szczególności okoliczności wskazujące na niewypłacalność;
4) aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników; Majątek to rzeczy ruchome, nieruchomości, wierzytelności, prawa własności intelektualnej, itp. Należy przyjąć, że jeżeli upadły nie posiada żadnego majątku, to powinien zaznaczyć tę okoliczność. Zwrot "aktualny" oznacza, że chodzi tu o majątek istniejący w dacie składania wniosku o ogłoszenie upadłości. Nie chodzi tu zatem o "przyszłe" wpływy np. ze stosunku pracy, rent cywilnych, emerytur czy rent z ubezpieczenia społecznego, itp. Zwrot "zupełny" oznacza, że chodzi tu o wszelkie składniki majątkowe.
5) spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty;
6) spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności; wskazanie wierzytelności w spisie wierzytelności spornych nie stanowi jej uznania;
7) listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych;
8) oświadczenie dłużnika, że nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 4914 ust. 2 i 3 PrUpNapr.
Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku:
1) w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe według przepisów tytułu niniejszego, jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika,
2) ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli uchylono na podstawie przepisu art. 49120 PrUpNapr,
3) dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości,
4) czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli
- chyba że przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań, chyba że do niewypłacalności dłużnika lub zwiększenia jej stopnia doszło pomimo dochowania przez dłużnika należytej staranności lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dane podane przez dłużnika we wniosku są niezgodne z prawdą lub niezupełne, chyba że niezgodność lub niezupełność nie są istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
Jeżeli w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy.