Wniosek do sądu o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka

Czym jest władza rodzicielska ?

Kodeks rodzinny i opiekuńczy  nie zawiera definicji pojęcia „władza rodzicielska”. Z przepisów wynika jednak, że  władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka. Ponadto, rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Są obowiązani troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską (art. 92 KRO).

Komu przysługuje władza rodzicielska ?

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom (art. 93 § 1 KRO). Zasada przynależności władzy rodzicielskiej do obojga rodziców nie oznacza, że władza ta przysługuje im wspólnie, a więc, że mogą ją wykonywać  tylko razem. Przeciwnie, ze sformułowania art. 97 § 1, zgodnie z którym każdy z rodziców jest obowiązany i uprawniony do wykonywania władzy rodzicielskiej, wynika, że każdy z rodziców może samodzielnie podejmować czynności dotyczące osoby i majątku dziecka, w tym także występować w jego imieniu na zewnątrz. Inaczej mówiąc, każdemu z rodziców przysługuje pełnia władzy rodzicielskiej. Jeżeli jedno z rodziców nie żyje albo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, władza rodzicielska przysługuje drugiemu z rodziców. To samo dotyczy wypadku, gdy jedno z rodziców zostało pozbawione władzy rodzicielskiej albo gdy jego władza rodzicielska uległa zawieszeniu. Jeżeli żadnemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska albo jeżeli rodzice są nieznani, sąd opiekuńczy ustanawia dla dziecka opiekę (art. 94 KRO).

Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny (art. 95 § 3 KRO). Rodzice przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia. Osobom wykonującym władzę rodzicielską zakazuje się stosowania kar cielesnych.

Co należy rozumieć przez określenie „istotne  sprawy dziecka”?

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każdy z nich jest obowiązany i uprawniony do jej wykonywania. O istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają jednak wspólnie. W wypadku gdy brak między nimi porozumienia w tym względzie, rozstrzyga sąd opiekuńczy (art. 97 KRO).

To, że o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie oznacza,   że rodzice obowiązani są porozumiewać się co do sposobu załatwienia poszczególnych spraw, mają też obowiązek uzgadniania ogólnego kierunku wychowania dziecka i załatwiania innych jego spraw. Dotyczy to jednak tylko spraw istotnych. Do takich spraw m.in. należą: wybór imienia dziecka, wybór szkoły i przyszłego zawodu dziecka, wyjazdu za granicę, na wakacje, zmiany obywatelstwa, decyzje co do leczenia go,  przeprowadzenia poważniejszych zabiegów medycznych i badań.                         Do istotnych praw dziecka zaliczono także podjęcie decyzji w sprawie złożenia wniosku o paszport dla małoletniego dziecka, a także rozstrzygnięcie o miejscu pobytu dziecka. Przyjmuje się, że do istotnych spraw dziecka w rozumieniu art. 97 KRO należy określenie sposobu zabezpieczenia płatności alimentów należnych dziecku od tego z rodziców, które wyjeżdża za granicę.

Jak napisać wniosek do sądu o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka ?

Wniosek, powinien odpowiadać ogólnym przepisom o pozwie wskazanym w treści art. 126, 128 i 187 KPC, z tą różnicą, że zamiast pozwanego należy wymienić zainteresowanych w sprawie. Wniosek składa się do sądu rejonowy wg. miejsca zamieszkania dziecka, a w braku miejsca zamieszkania – do sądu miejsca pobytu dziecka. Wnioskodawcą może tu być każdy z rodziców dziecka.  Sprawa o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka podlega rozpoznaniu w postępowaniu nieprocesowym (art. 582 KPC). Od wniosku nie pobiera się opłaty.