WNIOSKI DO KRS TYLKO PRZEZ INTERNET
Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało duże zmiany dla przedsiębiorców prowadzących działalność w formie spółek handlowych. Zgodnie z projektem ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw wszystkie wnioski składane do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, zarówno o wpis, jak i inne (np. w sprawie wyrażenia zgody na złożenie dokumentów do akt rejestrowych) mają być składane wyłącznie poprzez system teleinformatyczny.
Tytuł niniejszego wpisu jedynie częściowo jest zgodny z prawdą. Obowiązek ten dotyczyć będzie bowiem podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (nie dotyczy natomiast podmiotów wpisanych do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, dla których korzystanie z systemu teleinformatycznego będzie fakultatywne). Wnioski, jak również wszelka inna korespondencja z sądem rejestrowym składane przez te podmioty w innej formie niż za pośrednictwem systemu teleinformatycznego pozostanie bez rozpoznania, o czym podmiot zostanie pouczony przez sąd. Również wszelkie orzeczenia sądu, zarówno te o dokonaniu wpisu, jak i te dotyczące zwrotu wniosku, wezwania do usunięcia braków merytorycznych lub formalnych, jak i o odrzuceniu środków zaskarżenia, doręczane będą przez sąd w formie elektronicznej. W końcu wszelkie środki zaskarżenia w postępowaniu rejestrowym, za wyjątkiem tych kierowanych do Sądu Najwyższego, składane muszą być również za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Podmioty wpisane jedynie do rejestru stowarzyszeń
Podmioty wpisane jedynie do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej – w odróżnieniu od podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców – będą miały wybór. Będą mogły bowiem bądź składać wnioski i prowadzić wszelką korespondencję w formie tradycyjnej tj. papierowej, bądź w formie elektronicznej, z tymże wybór formy elektronicznej będzie o tyle nieodwracalny, iż dalsze postępowanie rejestrowe i korespondencja z sądem będzie się mogła odbywać już tylko za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, podobnie jak to będzie miało miejsc w przypadku podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców.
System teleinformatyczny
Korzystanie z systemu teleinformatycznego ma w sposób znaczący usprawnić postępowanie rejestrowe. Przede wszystkim elektroniczny obieg korespondencji ma przyśpieszyć postępowanie. Ponadto system teleinformatyczny ma być skonstruowany w taki sposób, aby poruszanie się po nim odbywało się w sposób intuicyjny, dodatkowo wspierane poprzez odpowiednie pouczenia. Ponadto system ma nie pozwolić na pozostawienie pól nie wypełnionych lub nie przekreślonych. W końcu system teleinformatyczny do składania wniosków ma być zintegrowany z systemem wpisów, co ma pozwolić na przenoszenie danych z wniosku lub niektórych z danych – według wyboru sędziego lub referendarza rozpoznającego wniosek – bezpośrednio do projektu orzeczenia o wpisie. System ma również umożliwiać funkcję newslettera, pozwalającą na generowanie automatycznych powiadomień o zamieszczeniu w systemie jakichkolwiek dokumentów dotyczących podmiotu wpisanego do rejestru lub sprawy prowadzonej z udziałem danego podmiotu.
Wniosek za pośrednictwem systemu teleinformatycznego złożony będzie mógł być bądź przez samą spółkę za pośrednictwem indywidualnego konta utworzonego dla spółki w systemie, bądź przez pełnomocnika za pośrednictwem jego konta. Do wniosku załączone powinny zostać dokumenty stanowiące podstawę wpisu, przy czym sporządzone powinny być one w formie elektronicznej, opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym (ePUAP). W przypadku, gdy dokumenty podlegające załączeniu do wniosku sporządzone są w formie papierowej, do wniosku załącza się bądź elektronicznie poświadczone odpisy przez notariusza albo występującego w sprawie pełnomocnika będącego radcą prawnym lub adwokatem, bądź skany tych dokumentów. W tym drugim wypadku jednak wnioskodawca zobowiązany będzie bez wezwania przesłać do sądu rejestrowego oryginały tych dokumentów albo ich urzędowo (notarialnie) poświadczone odpisy.
Centralne Repozytoriów Aktów Notarialnych
W przypadku, gdy podstawą wpisu w rejestrze przedsiębiorców ma być akt notarialny, proponuje się, aby notariusz sporządził elektroniczny wypis tego aktu, opatrując go kwalifikowanym podpisem elektronicznym oraz kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną. Wypis aktu umieszczony zostanie następnie w specjalnie w tym celu utworzonym Centralnym Repozytorium Elektronicznym Wypisów Aktów Notarialnych, zaś na wypisach wskazany zostanie numer dokumentu w Repozytorium. Wnioskodawca składając wniosek do sądu rejestrowego wskazuje w jego treści numer aktu notarialnego w Repozytorium, zaś sąd rejestrowy pozyska automatycznie wypis aktu notarialnego z Repozytorium.
Dostęp do akt rejestrowych przez internet
Przewiduje się stworzenie ogólnodostępnego portalu internetowego, w którym możliwe będzie zapoznanie się z wszystkimi dokumentami rejestrowymi podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców. Skoro bowiem planuje się składanie wszystkich dokumentów takich podmiotów w postaci elektronicznej, to dokumenty te stworzą akta elektroniczne podmiotu, które mogą być udostępniane przez internet, a nie tylko w czytelni sądu rejestrowego właściwego dla danego podmiotu. Będzie można przejrzeć w portalu albo dokumenty zgromadzone pod danym numerem KRS, albo pod daną sygnaturą postępowania rejestrowego, bez konieczności zwracania się do sądu rejestrowego o udostępnienie tych dokumentów i bez potrzeby udawania się do sądu. Oczywiście dotyczyć to będzie – przynajmniej na razie – dokumentów, które będą dopiero składane do sądów rejestrowych w formie elektronicznej. Dotychczasowe akta papierowe będą dostępne w formie papierowej we właściwym sądzie rejestrowym.
Koniec publikacji wpisów w Monitorze Sądowym i Gospodarczym
Autor projektu przyjął również, iż wobec faktu, iż wszystkie wpisy w rejestrze przedsiębiorców wraz z aktami rejestrowymi podmiotu są ogólnodostępne natychmiast po ich wprowadzeniu do systemu brak uzasadnienia do kontynuowania obowiązku publikacji wpisów w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Spowoduje to zmniejszenie obciążeń finansowych podmiotów, gdyż nie będzie pobierana żadna opłata za ogłoszenie.
Sprawozdania finansowe po nowemu
Projekt przewiduje również wprowadzenie obowiązku sporządzania i składania sprawozdań finansowych w formie elektronicznej w odpowiednim formacie danych, ułatwiając późniejsze wykorzystanie tych danych. Ponadto aby podmiot mógł złożyć w postaci elektronicznej pełny komplet dokumentów zaproponowano, aby również opinia i raport z badania sprawozdana finansowego sporządzane były w postaci elektronicznej i opatrywane elektronicznym podpisem kwalifikowanym kluczowego biegłego rewidenta przeprowadzającego badanie.
Projekt przewiduje również wiele innych zmian tj. zmiany w postępowaniu przymuszającym, zmiany w zakresie zasad ustanawiania kuratora dla spółek, likwidacja Rejestru Dłużników Niewypłacalnych, które już wkrótce zostaną omówione przez nas w oddzielnym wpisie.
Projekt jest aktualnie na etapie konsultacji wewnątrzrządowych oraz konsultacji publicznych i nie został jeszcze skierowany do sejmu. Według założeń Ministerstwa Sprawiedliwości zmiany wejść miały w życie z dniem 1 czerwca 2017 r. Termin ten już dotrzymany nie będzie, niemniej przewidywać trzeba, że termin wejścia w życie zmian nie będzie zbyt odległy. Zmiany przewidziane w projekcie wymuszone zostały dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/17/UE z dnia 13 czerwca 2012 r. zmieniającą dyrektywę Rady 89/666/EWG i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/56/E i 2009/101/EWG w zakresie integracji rejestrów centralnych, rejestrów handlowych i rejestrów spółek, który przewidywał termin implementacji do 8 czerwca 2017 r.