Wyjazd za granicę a opieka nad dzieckiem

Wielu rodziców żyjących w rozłączeniu boryka się z problemem zapewnienia dziecku opieki na czas gdy, np. matka córki/syna, musi wyjechać za granicę do pracy. Najczęściej w tym okresie pieczę nad małoletnim sprawuje ktoś z najbliższej rodziny - np. babcia. Trzeba jednak pamiętać, że babcia jest jedynie opiekunem faktycznym. Z prawnego punktu widzenia opiekun faktyczny nie posiada praktycznie żadnych uprawnień do kierowania postępowaniem małoletniego czy też decydowania o jego sprawach.

Co więcej, często tego typu sytucja jest wykorzystywana przez drugiego z rodziców pozostającego w kraju (np. ojca) - np. w celu zmiany miejsca zamieszkania dziecka czy nawet pozbawienia matki władzy rodzicielskiej nad córką/synem. Oczywiście nikogo tutaj nie dyskryminuję i może dojść do sytuacji odwrotnej - kiedy to ojciec dziecka jest zmuszony wyjechać zarobkowo poza granice kraju, a z zaistniałej sytuacji skorzysta matka przebywająca w Polsce.

Inne przypadki zawieszenia władzy rodzicielskiej mogą dotyczyć, np. choroby rodzica, pod opieką którego dziecko pozostaje czy jego krótkotrwały pobyt w zakładzie karnym.

Co w takiej sytuacji zrobić? Ustanowić opiekuna prawnego dla dziecka na czas gdy wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem - przez rodzica przebywającego za granicą - jest niemożliwe . Traktuje o tym art. 110 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

§ 1. W razie przemijającej przeszkody w wykonywaniu władzy rodzicielskiej sąd opiekuńczy może orzec jej zawieszenie.
§ 2. Zawieszenie będzie uchylone, gdy jego przyczyna odpadnie.
 
Zatem rodzic może wystąpić do sądu rodzinnego o zawieszenie przysługującej mu władzy rodzicielskiej z powodu wyjazdu z jednoczesnym wnioskiem o ustanowienie prawnej opieki nad małoletnim. Rodzic powinien wskazać kto może zostać na czas trwania przejmijającej przeszkody opiekunem do dziecka. Warto wiedzieć, że art. 148 k.r.o. formułuje tzw. negatywne przesłanki , które uniemożliwiają wyznaczenie danej osoby na opiekuna prawnego dla małoletniego:
§ 1. Nie może być ustanowiona opiekunem osoba, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych albo została pozbawiona praw publicznych.
§ 1a. Opiekunem małoletniego nie może być ustanowiona także osoba, która została pozbawiona władzy rodzicielskiej albo skazana za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności albo za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy wobec osoby lub przestępstwo popełnione na szkodę małoletniego lub we współdziałaniu z nim, albo osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi, lub obowiązek powstrzymywania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu.
§ 2. Nie może być ustanowiony opiekunem ten, w stosunku do kogo zachodzi prawdopodobieństwo, że nie wywiąże się należycie z obowiązków opiekuna.
 
O zawieszeniu władzy rodzicielskiej rodziców i ustanowieniu opieki warto powiadomić różne istytucje, do których dziecko uczęszcza. Mam tu na myśli w szczególności szkołę czy placówki lecznicze.