Zakaz wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

Cudzoziemcy coraz częściej spotykają się z instytucją tzw. zakazu wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i innych państw obszaru Schengen.

Zakaz wjazdu (decyzja o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu) orzekany jest przez komendanta oddziału Straży Granicznej lub komendanta placówki Straży Granicznej w sytuacji, gdy cudzoziemiec:

1. przebywa lub przebywał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez ważnej wizy lub innego ważnego dokumentu uprawniającego go do wjazdu na to terytorium i pobytu na nim, jeżeli wiza lub inny dokument są lub były wymagane lub
2.  nie opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po wykorzystaniu dopuszczalnego okresu jego pobytu na terytorium wszystkich lub niektórych państw obszaru Schengen, do którego był uprawniony bez konieczności posiadania wizy, w każdym okresie 180 dni, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej, lub
3. nie opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po wykorzystaniu dopuszczalnego okresu jego pobytu wskazanego w wizie Schengen w każdym okresie 180 dni, lub po wykorzystaniu dopuszczalnego okresu pobytu na podstawie wizy krajowej, lub
4. wykonuje lub w dniu wszczęcia kontroli legalności wykonywania pracy prowadzonej przez uprawniony do tego organ wykonywał pracę bez odpowiedniego zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisanego do ewidencji oświadczeń, lub
5. podjął działalność gospodarczą niezgodnie z przepisami obowiązującymi w tym zakresie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
6. nie posiada środków finansowych niezbędnych do pokrycia kosztów pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podróży powrotnej do państwa pochodzenia lub zamieszkania albo tranzytu przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do państwa trzeciego, które udzieli pozwolenia na wjazd, i nie wskazał wiarygodnych źródeł uzyskania takich środków finansowych, lub
7. obowiązuje wpis danych cudzoziemca do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany, lub
8. dane cudzoziemca znajdują się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu, jeżeli cudzoziemiec przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach ruchu bezwizowego lub na podstawie wizy Schengen, z wyłączeniem wizy upoważniającej tylko do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i pobytu na tym terytorium, lub
9. wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub interes Rzeczypospolitej Polskiej, lub
10. przekroczył lub usiłował przekroczyć granicę wbrew przepisom prawa, lub
11. został skazany prawomocnym wyrokiem w Rzeczypospolitej Polskiej na karę pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu i istnieją podstawy do przeprowadzenia postępowania w sprawie przekazania go za granicę w celu wykonania orzeczonej wobec niego kary, lub
12. przebywa poza strefą przygraniczną, w której zgodnie z zezwoleniem na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego może przebywać, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej, lub
13. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po upływie okresu pobytu, do którego był uprawniony na podstawie zezwolenia na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej, lub
14.  dalszy pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie stanowił zagrożenie dla zdrowia publicznego, co zostało potwierdzone badaniem lekarskim, lub dla stosunków międzynarodowych innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, lub
15. cel i warunki pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są niezgodne z deklarowanymi, chyba że przepisy prawa dopuszczają ich zmianę, lub
16. została wydana decyzja o odmowie nadania statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej, o uznaniu wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej za niedopuszczalny, o umorzeniu postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej lub decyzja o pozbawieniu go statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej i cudzoziemiec: nie opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie albo przebywa w strzeżonym ośrodku albo w areszcie dla cudzoziemców.

Okres trwania zakazu wynosi od 6 miesięcy do 5 lat.

Od 2018 roku zakaz wjazdu obligatoryjnie obejmuje także inne państwa obszaru Schengen.

Jakie kroki może zatem podjąć cudzoziemiec w związku z otrzymaniem przedmiotowej decyzji?

Pierwszą z możliwości jest wniesienie odwołania do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji.

Odwołanie to musi znajdować uzasadnienie w stanie faktycznym oraz wskazywać jakie normy prawne zostały naruszone prze organ I instancji.

Drugą z możliwości jest złożenie wniosku o cofnięcie zakazu wjazdu do Komendanta Placówki Straży Granicznej, który wydał decyzję.

Wniosek ten może zostać złożony, jeżeli cudzoziemiec wykaże, że:

1. wykonał obowiązki wynikające z decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu lub
2. jego ponowny wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub innych państw obszaru Schengen ma nastąpić ze względu na uzasadnione okoliczności, zwłaszcza ze względów humanitarnych, lub
3. została mu przyznana pomoc w dobrowolnym powrocie (o ile  było to konieczne).

Rozpatrując wniosek o cofnięcie zakazu, organ  uwzględnia w szczególności okoliczności, w jakich cudzoziemcowi została wydana decyzja o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu oraz okoliczności, ze względu na które ma nastąpić ponowny wjazd cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub innych państw obszaru Schengen.

Poza tym, zakazu wjazdu (zgodnie z tegorocznymi zmianami) nie cofa się, gdy nie upłynęła m.in. połowa okresu na jaki został orzeczony.

Podkreślenia wymaga także fakt, iż najczęstszym powodem wydania decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu jest wykorzystanie dopuszczalnego okresu pobytu wskazanego w wizie Schengen w każdym okresie 180 dni, lub wykorzystanie dopuszczalnego okresu pobytu na podstawie wizy krajowej.

Wobec powyższego, celem uniknięcia otrzymania wskazanej decyzji należy bezwzględnie przestrzegać okresu pobytu na terytorium RP oraz dokładnie obliczać ilość dni pobytu.