Zwrot VAT a czynności sprawdzające.

We wrześniu 2015 r. mierzyliśmy się z tematem postępowania jednego z Urzędów Skarbowych. Co więcej, postępowania zgodnego z literą prawa, ale co najmniej krzywdzącego podatnika. Chodzi o popularny temat wstrzymania zwrotu podatku VAT, w sytuacji wszczęcia czynności sprawdzających co zasadności tego zwrotu. I wszystko mogłoby być dobrze, gdyby czynności sprawdzające, bez formalnego wszczęcia kontroli, ani jakiejkolwiek decyzji ustalającej wymiar podatku nie trwały 2,5 roku, a kwota nie stanowiła znacznej wartości dla przedsiębiorcy.

Żaden wniosek o zwrot podatku składany przez przedsiębiorcę nie został uwzględniony, a zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej, na postępowanie w toku czynności sprawdzających nie ma żadnych środków zaskarżenia, co więcej nie stosuje się do nich przepisów o terminach załatwiania spraw.

Wszystko to kazało nam zadać sobie pytanie, czy Art. 280 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa w zakresie wyłączającym zastosowanie przepisów rozdziału 4 działu IV tej ustawy (Załatwianie spraw) w brzmienu z dnia 6 maja 2015 roku, w stosunku do czynności sprawdzających określonych w dziale V tej ustawy jest zgodny z art. 20 oraz art. 45 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji RP i skłoniło do sporządzenia skargi konstytucyjnej.

Sprawę komplikuje fakt, że wniesienie skargi konstytucyjnej dopuszczalne jest po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile ta jest przewidziana , w terminie 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Tyle że w tej sytuacji nie ma żadnego trybu odwoławczego.

Pomijając jednak problem dopuszczalności skargi, wyłączenie fragmentu ordynacji podatkowej dotyczącej trybu załatwiania spraw, czasu trwania, stwierdzania przewlekłości, względem czynności sprawdzających prowadzi do sytuacji, w której podmiotowi prawa, względem którego toczone są takie czynności, nie przysługują żadne środki prawne mogące zdyscyplinować działania organu podatkowego, prowadzącego czynności sprawdzające w sposób przewlekły.

Obecna regulacja umożliwia zatem sytuację, w której podatnik może nie otrzymać należnego mu zwrotu podatku z powodu przeprowadzania przez organ podatkowy czynności sprawdzających, których maksymalny czas trwania nie jest określony przepisami prawa. Możliwe są takie sytuacje, jak ma to miejsce w przypadku skarżącego, kiedy podatnik nie otrzymuje należnego mu zwrotu podatku, mimo jego zasadności.

Zobaczymy jakie będzie stanowisko Trybunału, ale sprawą zainteresował się Rzecznik Praw Obywatelskich, a praktyka pokazuje, że nie jest to odosobniony przypadek.